بازخواني تأثير ديد و منظر در انتظام فضايي باغ ارم شيراز با رويكردي پديدارشناسانه

در مطالعات باغ های ایران، توجه همزمان به بنا و محوطه، تأثیر این دو بر یكدیگر، ارتباط بصری آنها و نیز ارتباط بین محوطه، به عنوان یكی از اصلی ترین بخش های هر بنای ایرانی، با كالبد آن كمتر مشاهده میشود. بررسی و خوانش بخشی از درون مایه باغ سازی ایران و یكی از مهمترین آن ها، یعنی تأثیر دید و منظر و ارتباط بصری عرصه ها، برای كشف ایدهها و مفاهیم ساختاری، فرمازا و بی زمان معماری و باغ سازی ایران هدف این پژوهشی است. در شكل گیری و طرح باغ ارم شیراز، بهره گیری حداكثری از دید و منظر مطلوب و ایجاد موقعیتهای نظرگاهی به عنوان عامل پیشران مؤثر بوده است. بنابراین "چیستی منظره، چگونگی تماشای آن و اینكه دید و متظر چگونه بر شكل یابی و انتظام فضایی بنا و محوطه در باغ ارم شیراز مؤثر بوده است؟" اصلی ترین سؤالات این پژوهش است. باغ ارم به مثابه یك پدیدار واجد شاخصه های مكان با رویكردی پدیدارشناختی (به مثابه یك روش كیفی تحقیقی) مورد بازخوانی قرار گرفته است. بر این اساس محقق به عنوان قلب این روش سعی در واكاوی و بازخوانی عمیق باغ ارم به عنوان یك پدیده داشته است. با بررسی واژگان و مفاهیم مهم پژوهشی، شاخصه هایی برای بررسی منظر و چشم انداز به دست آمده و بامطالعه سوابق باغ، مدلی تاریخی از آن كشف و تحلیل شده كه شامل كلیت و اجزای باغ پیش از تغییرات دهه های اخیر است. نتایج این پژوهش حاكی از آن است كه الزامات دید و منظر، اهم از گشایش و دستیابی به مناظر كامل یا تحدید و انسداد دید، در شكل دهی به ساختارها، انتظام فضایی و تثبیت اجزاء و اندام اصلی باغ ارم، به عنوان عامل پیشران نقش آفرین بوده است.