بررسي چند شكلي ژن MHC-class I ماهي آزاد درياي خزر (Salmo trutta caspius) با استفاده از نشانگر ميكروستلايت و آناليز SSCP

بررسی وضعیت حفاظتی گونه های مختلف با استفاده از نشانگرهای مولكولی مانند انواع میكروستلایت ها امروزه كاربردهای زیادی پیدا كرده است. یكی از مهمترین بخشهای ژنومیك مرتبط با به گزینی شرایط محیطی در مهره داران مجموعه ژنوم ناسازگار نسجی (MHC) می باشد. قسمت قابل توجه این ژنوم كه دارای چند شكلی بالا و نسبت Dn/DS بالاتر از 1 می باشد، بخش كد كننده محل اتصال آنتی ژنی (Antigen binding sites, ABS) می باشد كه در MHC calss I توسط اگزون دوم و سوم كد می شود. در این مطالعه برای اولین بار در ایران با استفاده از روش چند شكلی صورتبندی DNA تك رشته ای (SSCP) چند شكلی نشانگر میكروستلایت موجود در قسمت UTR 3 ژن - MHC calss I ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius) مورد آنالیز قرار گرفت. در این خصوص 30 قطعه مولد نر و ماده وحشی از رودخانه های منتهی به دریای خزر نمونه برداری گردید و مطالعات مولكولی با یك جفت پرایمر اختصاصی بر روی آنها انجام پذیرفت. نتایج بررسی نشان داد كه مجموعا 6 الل اصلی (uab-3utr-a,b,c,d,e,f) با متوسط هتروزیگوتی 73 ٪ در این جمعیت مشاهده شد و الهای uab-3utr-f و uab-3utr-a به ترتیب دارای بیشترین (0/5) و كمترین (0/02) فراوانی بودند. این نتایج نشان می دهد كه جمعیت مورد بررسی بواسطه دارا بودن هموزیگوتی بالا ، در معرض خطرات ناشی از افزایش همخونی و كاهش توان حفاظتی ایمنی اكتسابی قرار خواهد گرفت، لذا سیاست های حفاظتی و مدیریت بازسازی ذخایر این گونه به دریای خزر بایستی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

monitoring of consrvational characteristics of different species by molecular markers like microsatellite has many apllications. One of the most important genomic parts that influanced by environmental adaptive selection in vertebrates is Major Histocompatibility Complex (MHC) genes. The intresting part of these genomes that have higher polymorphism and Dn/Ds ratio higher than 1, is Antigen Binding Site (ABS) coding segments and in MHC class I ABS coded by exon 2 and 3. In this survey for the first time in IRAN the microsatellite located in 3´ UTR part of MHC class I in caspian salmon (Salmo trutta caspius) fishes became analysis by Single Strand Conformation Polymorphism (SSCP) method. About 30 males and females wild Caspian salmon fishes sampled from rivers drinage to Caspian Sea and molecular analysis be done with a specific primer. Results indicated that there are 6 major alleles (uba-3utr-a,b,c,d,e,f) and mean heterozygosity 73% and alleles uba-3utr-a and uab-3utr-f have higher (0.5) and lower (0.02) frequency, respectively. These results indicated that this population of this species as have high homozygosity, could be at risks of adverse effects of inbreeding and decrease of adaptive immune preservative properties. So it is critical issue to adopte more conservational and restocking program politics for this species in Caspian sea