مقايسه تطبيقي ميان گره سازي در تزئينات مساجد دوره صفويه و قاجار (نمونه موردي مسجد جامع اصفهان، امام زاده شاه عبدالعظيم)

هنر گره چینی از هنرهای سنتی ایرانی اسلامی است كه به اشكال گوناگون گره چینی آجر، چوب، كاشی و... در تزئینات مورد استفاده قرار گرفته شده است. چگونه می توان با تطابق روش های خاص گره سازی در دوره های مختلف تاریخی با الهام از قوانینی هندسی برای خلق آثار منحصر به فرد در طراحی و نماسازی معماری معاصر به عنوان الگو استفاده نمود. بهره گیری از این هنر برای تحقق بخشیدن به كیفیت معنوی بنا می باشد و همچون پلی ساحت قدسی و قلمرو انسانی را به هم پیوند می دهد. در این رشته هنری، معمار با استفاده از اعداد و ارقام دست به خلق انواع گره می زند و ساختاری از نقوش هندسی را ایجاد می كند. هندسه تزیین های اسلامی چیزی فراتر از هندسه اقلیدسی است كه تنها به بررسی اشكال كلاسیك می پردازد. برای اثبات این ادعا، گره ها از یك سو به دلیل تنوع، كثرت، پیچیدگی، آهنگ، توازن و استفاده ازانواع نقوش هندسی و از سوی دیگر به دلیل مطالعات وسیعی كه از سوی صاحب نظران در این زمینه ارائه شده، انتخاب گردیده اند . یكی از عقایدی كه در نقوش میتوان به وضوح یافت، اعتقاد وحدت وجود به عنوان یكی از بحث انگیزترین عقاید فلسفه در شرق است. در این مقاله مطالب ارائه شده از طریق روش تحلیلی توصیفی بر اساس مطالعات كتابخانه ای و برداشت میدانی انجام گرفته است و به مقایسه تطبیقی گره چینی بین دو دوره صفویه و قاجاریه نمونه های موردی مسجد جامع اصفهان و شاه عبدالعظیم پرداخته شده است.

nodes art is one of traditional Islamic art that to various forms of brick, wood, tile and decorating have been used. How can adapt specific methods nodes in different historical periods inspired by the laws of geometry to create unique works of contemporary architecture as the model used in the design and viewing? Taking advantage of this art is to realize the spiritual quality and as a bridge to connect the realms of the sacred and the human realm. In the field of art, architecture using numbers to create different types of nodes and creates the structure of geometric patterns. Islamic decoration design is more than Euclidean geometry who pays only the classical forms. To prove this claim, nodes on the one hand due to the diversity, multiplicity, complexity, pace, balance and form geometric patterns and on the other hand because of extensive studies by experts in the field have been selected. One of the ideas that can be clearly found in the designs, belief in unity as one of the most controversial ideas of philosophy in the East. In this article presented was performed via methods descriptive analysis based on library studies and field harvest and Compares nodes between the Safavid and Qajar sample of case Isfahan mosque and shrine of Shah Abdul Azim.