رويكرد بومي و نوين برنامه ريزي كاربري زمين در توسعه شهري(مطالعه موردي:شهر زابل)

اهمیت كاربری زمین شهری آنقدر مهم است كه برخی از برنامه ریزان شهری در كشورهای پیشرفته آن را مساوی برنامه ریزی شهری می دانند. هدف از این تحقیق، ارائه رویكردهای بومی و نوین برنامه ریزی كاربری زمین در جهت تخصیص صحیح و بهینه و طرح های توسعه شهری است. عملكرد و روش رویكرد بومی در نحوه تخصیص كاربری زمین، با توجه به نیازها و فناوری های شرایط زمانی دارای ویژگی های خاص و مقیاس فضایی و زمانی خود بوده است. به عبارت دیگر، بررسی وضعیت این موضوع در شهرهایی با وضعیت گذر از دوره های تاریخی با بافت ها و محوطه های تاریخی از لحاظ«كرنولوژی» كاربری زمین شهری(همانند: مشهد، اصفهان، تبریز و شیراز) با شهر كنونی زابل متفاوت خواهد بود، زیرا مقر و موقعیت كنونی شهر زابل مربوط به دوره معاصر است. اما محوطه های تاریخی- باستانی منطقه سیستان(همانند شهر سوخته، دهانه غلامان) كه از لحاظ شهرسازی و نحوه استفاده از كاربری زمین دارای كرنولوژی خاص خود است در این تحقیق جدا از وضعیت شهر زابل است. ویژگی شهر زابل از لحاظ كرنولوژی كاربری زمین شهری با كمتر از دو قرن، باعث ایجاد نقشه شهر به شكل تقریباً شطرنجی شده است. در این تحقیق با ارائه نمونه هایی از نارسایی های ناشی از كاربریهای موجود(عدم هماهنگی، تعادل، توازن و تخصیص صحیح) و پیامدهای آن(ترافیك اتومبیلها، مسائل اجتماعی و فرهنگی، فاضلاب و سیلاب، دسترسیها، ارائه خدمات و دیگر موارد متنابه) پرداخته شده است. سپس ضمن بیان وضعیت بومی و موجود، با معرفی قابلیتها و كارآییهای سیستم پشتیبانی برنامه ریزی شهری آتوماتای سلولی (Cellular Automata=CA) با توجه به فناوری های موجود و در حال توسعه(زیر ساختهای سخت افزاری و نرم افزاری، مخابراتی، شبكه ای، نقشه ای) و شرایط زمانی و مكانی، نقش بكارگیری این سیستم در كاهش مسائل و مشكلات و توسعه سیستم كاربری زمین شهری تبیین و ارائه شده است.