بررسي وضعيت آبخيزها و آبخيزداري در استان كرمان

رشد جمعیت و افزایش روزافزون به نیازهای غذایی و انرژی پیامدهایی چون توسعه اراضی كشاورزی ، حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق و بهره برداری بیش از حد مجا ز آنها ، اجرای طرحهای بزرگ سدسازی ،كاهش پوشش گیاهی ، فرسایش زیاد خاك در حوزه های آبخیز و در نتیجه بروز سیلاب ، كاهش دبی چشمه ها و قنوات و غیره را به همراه داشته وخواهد داشت ، لذا مدیریت حوزه های آبخیز به منظور توسعه پایدار و به منظورحفاظت آب و خاك ، تغذ یه آبهای زیرزمینی ، كنترل فرسایش و رسوب وسیل و غیره ضروری است .استان كرمان با مساحتی بالغ بر 18/3 میلیون هكتار دارای 800 هزار هكتار اراضی كشاورزی و بیش از 23 هزار منبع آبی (عمدتاً چاه ) می باشد . حدود دو سوم استان مناطق كوهستانی و تپه ماهوری و یا به عبار تی حوزه های آبخیز با فرسایش آبی می باشدكه متوسط فرسایش آبی حوزه های آبخیز سالانه 210 میلیون تن ومیزان رسوب حمل شده به پائین دست 75 میلیون تن برآورد شده است . طی 33 سال گذشته 20 سال خشكسالی اتفاق افتاده و در ترسالیها نیز عمدتاً در مناطق فصل تابستان با كمبو د آب مواجه می باشند . همچنین در 48 سال گذشته بالغ بر 570 مورد سیل در استان گزارش شده كه خسارات زیادی را تحمیل نموده اند . از طرفی در استان چندین سد مخزنی موجود و یا در دست ساخت می باشد كه با خطر پرشدن از رسوبات مواجه می باشند بر این اساس اگرچه مدیریت آبخیزداری با مطالعه بخشی از حوزه های آبخیز و اجرای 1845 مورد بند خاكی و بیش از 700 مورد بند سنگ وسیمانی و گابیونی و 3400 مورد خشكه چین و 4340 هكتار عملیات بیولوژیك و غیره در جهت كنترل فرسایش و رسوب ، سیل و كم آبی اقدام نموده اما عملیات مذكور تنها حدود 3 درصد از مساحت استان را تحت پوشش قرار داده است در این مقاله علاوه بر موارد مذكور تاثیر اقدامات وهمچنین مشكلات و محدودیتهای حاكم بر آبخیزها نیز بررسی شده است.

crease of population and ever-increasing requirement of energy had some results as extending the agricultural lands, digging deep and semi-deep wells, and allow able exploitation of them, impleming the great plans for dam construction, decreasing of vegetation, much erosion of soil in drainage basins and therefore forming the flood water decreasing of spring and aqueduct discharge and etc… .So the management of drainage basins is necessary for permanent development and protection of soil-water, water ground recharge control of erosion, sediment, flood and etc… .Kerman with an area more than 18,3 million Hectares has 800000 Hectares of agricultural lands and more than 23000 irrigated resources (usually well). About 2 3 of the province consists of mountainous regions and rising grounds or in other words drainage basins with irrigated erosion the average of irrigated erosion of drainage basins has been estimated as 210 million tons and the rate of carried sediment to below is 75 million tons annually. During the last 33 years, there had been 20 drought years and wet years most of the times have been faced with shortage of water during the summer. Furthermore, during the last 50 years, more than 570 flood with a lot amount of damage had been reported in the province. On the other hands, several reservoir dams are available are under construction in the province and they are at the risk of fulling with sediments. Although water shed management by studying some part of drainage basins and implementing about 2000 cases of sand dam and more than 700 stone, cement and gabion dam and 3400 cases of dries and 4340 Hectares of biological functions and etc has performed some functions for controlling of erosion, sediment, flood and shortage of water but this mentioned function has covered just 3% of the province area. In addition to the mentioned cases, the impact of functions and also the difficulties and limitations of drainage basins have been examined in this thesis.