ارزيابي كنترل بيولوژيك Ampelomyces quisqualis براي سفيدك پودري مو در شرايط آزمايشگاه و بررسي جايگاه فيلوژنتيكي جدايه ها

سفیدك های پودری از مهمترین بیمارگرهای گیاهی هستند كه كنترل آنها مشكل می باشد. استفاده از سموم شیمیایی حفاظتی برای كنترل سفیدك های پودری نیز سلامت انسان و محیط زیست را به مخاطره می اندازد. بنابراین استفاده از روش های بیولوژیك برای غلبه بر این بیمارگرها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یكی از روش های بیولوژیكی برای غلبه بر این بیمارگرها استفاده از هیپرپارازیت ها است. در سال ۱۳۹۰ در استان فارسی، نمونه های گیاهی گوجه فرنگی آلوده به سفیدك های پودری جمع آوری شد. قارچ های هیپرپارازیت با استفاده از محیط كشت های سیب زمینی دكستروز آگار و عصاره مالت آگار جداسازی شدند. بر اساس خصوصیات ریخت شناسی و كشت، تمام جدایه ها به عنوان Ampelomyces quisqualis تشخیص داده شدند. اندازه پیكنیدیوم ها ۴۰-۲۶ X ۵۰-۱۱۰ میكرومتر بود. كنیدیوم ها یك سلولی، شفاف تا نیمه شفاف، بیضوی تا سیلندری و حاوی قطره روغن بودند. اندازه پیكنیدیوسپورها متغییر و ۴-۲/۵ X ۴/۵-۱۰ میكرومتر بود. برای تایید تشخیص مورفولوژیكی، دی ان ای ژنومی ایزوله ها استخراج و ناحیه توالی های جدا كننده ی نسخه برداری شده ی داخلی ۱، ۲ و ژن ۵/۸ اس دی ان ای ریبوزومی جدایه های مذكور با استفاده از واكنش زنجیره ای پلی مراز تكثیر و قطعات تكثیر یافته، تعیین توالی گردیدند. پس از توالی یابی این ناحیه و ذخیره آن در بانك ژن، نسبت به ارزیابی همولوی این توالی ۶۰۰ جفت بازی با توالی های موجود در بانك ژن به كمك ابزار جستجوی BLASTn اقدام گردید. جدایه های ما با دیگر جدایه های موجود در بانك ژن درجه بسیار بالای همولوی نشان دادند (0.0"=E-Value و تشابه ۱۰۰ ٪). گیاهان مو (انگور) آلوده به سفیدك پودری (Erysiphe necator) ) با سوسپانسیون اسپور به غلظت ۱۰ اسپور مایه زنی و در انكوباتور با دمای ۲۵ درجه سانتی گراد نگهداری شدند. درجه آلودگی با این هیپرپارازیت بعد از ده روز تعیین شد. پرگنه های آلوده سفیدك پودری مو كمتر پودری بودند كه علت آن كاهش تولید كنیدیوم بود. هنگامی كه كنیدیوم ها آلوده شوند فرم جنسی تشكیل نمی شود و در صورت تشكیل، غالبا آسكها در كلیستوتسیوم تشكیل نمی شوند. این گونه قارچی طبق كتاب جدید قارچ های ایران توسط دكتر ارشاد (۱۳۸۸) برای اولین بار از ایران گزارش می شود.