پديدار شناسي ادراكات حسي در باززنده سازي بناها (بررسي موردي: موزه كلمبا در شهر كلن آلمان اثر پيتر زومتور)

پدیدارشناسی در معماری ، «نگاه ناب و عمیق» به معماری از طریق آگاهی ای است كه آن را تجربه می كند. پدیدارشناسی معماری، به دنبال زبان درونی بناهاست. از این منظر، غنای یك اثر هنری و از جمله معماری، برگرفته از سرزندگی انگاره هایی است كه برمی انگیزد. معماری، بیش از دیگر صور هنر، درگیر ادراكات حسی بی واسطه ماست. رویكرد پدیدارشناسانه به ادراكات حسی در خلق فضا، ضمن ارتقای كیفیات فضای معماری، قابلیت ادراك محیطی را افزایش می دهد. هدف اصلی از پژوهش حاضر، بررسی پدیدارشناسانه ادراكات حسی در معماری و چگونگی به كارگیری آن در حوزه باززنده سازی بناهاست. در این راستا، بررسی خلق فضای ادراكی، روابط مابین احساس، ادراك و باززنده سازی فضا، و نیز مرور نظریات صاحب نظران در زمینه پدیدارشناسی ادراكات حسی و باززنده سازی بناها با استفاده از روش تحقیق كیفی و پدیدارشناسانه مدنظر خواهد بود. بناهای تاریخی از آن جا كه بخش هایی از ثروت های فرهنگی و تاریخی اقوام و ملل مختلف هستند، جزو برجسته ترین رویدادگاه ها به شمار رفته و همواره حائز اهمیت بوده اند؛ چرا كه مجموعه هایی هستند كه محمل حیات اجتماعی و مدنیت، و انعكاسی از فرهنگ آن ملل در بستر تاریخ بوده اند. در این پژوهش، باززنده سازی موزه كلمبا در شهر كلن آلمان به مثابه نمونه ای مناسب در این زمینه، مورد بررسی و ارزیابی پدیدارشناسانه قرار گرفته است. طرح پیتر زومتور، باززنده سازی فضا از طریق تغییر كاربری مخروبه های بازمانده از كلیسای بمباران شده توسط نیروهای متفقین در طی جنگ جهانی دوم است. باززنده سازی موزه كلمبا، با درگیركردن و برانگیختن احساسات ناب مخاطب، سبب دركی شگرف نسبت به ذات طرح نخستین می شود و روایت های مستتر در بافت را نمایان می سازد كه این امر، بیان گر توانمندی هنر معماری در به فكر واداشتن مخاطب و القای درك ارزش های تاریخی-فرهنگی نهفته در زمینه قرارگرفته در آن است. نتایج این پژوهش بیان می كند كه تجربه سكوت، خاطره و تخیل، گذر زمان، نور و سایه، شفافیت، پدیده رنگ، بافت، ماده و جزئیات، همگی از جمله مواردی هستند در تجربه كامل معماری نقش دارند و پیتر زومتور با به كارگیری این پدیده ها، موجبات تقویت ادراكات حسی را در باززنده سازی موزه كلمبا فراهم آورده است.