نقش سياست هاي قيمتي در مديريت تقاضاي آب كشاورزي

یكی از نهاده های محدود كننده در بخش كشاورزی كه تغییرات قیمت آن الگوی كشت و نوع فعالیت ها را در مناطق مختلف تحت تاٌثیر قرار می دهد، آب می باشد. از طرفی اگر تغییرات قیمت نهاده آب با تغییرات قیمت محصولاتی كه در تولید آنها بكار برده می شود، همراه باشد اثرات متفاوتی را بر جای خواهد گذاشت. در هر حال ویژگیهای هر منطقه از لحاظ میزان آب قابل دسترس، نوع منابع آبی، نوع فعالیت ها و محصولات كشت شده موجب می شود كه واكنش كشاورزان نیز در قبال تغییرات قیمتی در مناطق مختلف یكسان نباشد. در این مطالعه به منظور بررسی دقیقتر نحوه تاٌثیر گذاری سیاست های قیمتی در مقدار تقاضا برای آب، الگوی كشت و همچنین درآمد كشاورزان با تبیین مدل برنامه ریزی ریاضی علاوه بر برآورد قیمت سایه ای (قیمت واقعی) و تابع تقاضای آب كشاورزی با شبیه سازی سناریو های مختلف قیمتی اثرات سیاست های مختلف به طور موردی در یكی از مناطق كشاورزی كشور (سد و شبكه آبیاری و زهكشی علویان و اراضی زیر دست آن) با اطلاعات پایه سال 1381 انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد كه قیمت واقعی هر متر مكعب آب در منطقه مورد مطالعه 198 ریال می باشد. همچنین با توجه به نتایج به دست آمده افزایش قیمت آب از قیمت فعلی به اندازه قیمت واقعی آن از یك طرف موجب كاهش قابل ملاحظه ای در درآمد كشاورزان و تقاضای آب شده و از سوی دیگر موجب جایگزینی محصولات كم آب به جای محصولات آب بر می شود. ولی اگر همزمان با افزایش قیمت آب قیمت محصولات نیز 10 الی 20 درصد افزایش یابد موجب می شود همزمان با افزایش سطح زیركشت آبی، هم درآمد كشاورزان و هم تقاضا برای آب افزایش یافته و مجددا محصولات آب بر در الگوی كشت جایگزین گردد.