بررسي نقش افزايش سطح كيفيت محيط در مديريت خلاق فضاهاي شهري به منظور ارتقاي سطح تعاملات اجتماعي

رویكرد نوین شهر خلاق در عرصه برنامه ریزی و مدیریت شهرها نگرش اثرگذار و جدیدی را در حوزه مدیریت شهری پیشنهاد می كند. این رویكرد با تأكید بر تقویت و بازساهی فرهنگ محلی، هویت شهری و تقویت سطح كیفیت محیط زندگی، به دنبال پویایی و رشد هدفمد شهرها می باشد. لذا بر آن است تا با بهره گیری از مدیریتی خلاق و نوآورانه، روند عبور از شهرنشینی به شهروندمداری را با افزایش مشاركت مردم تسریع بخشد. در این رویكرد، شهر برای شهروند بسان مكانی است كه می تواند ظرفیت های شخصی و پنهانش را هوشمندانه از بالقوه به بالفعل تبدیل و فرصت بروز خلاقیت و نوآوری هایش را داشته باشد. تحقیق این موضوع را می توان همان آشكارسازی "سرمایه اجتماعی" نهفته در شهرها دانست كه با خود اعتماد، مشاركت و همبستگی اجتماعی را به همراه داشته و اداره هرچه بهتر شهرها را میسر می سازد. یكی از بسترهای مطلوب تحقق مدیریت خلاق شهری، "فضاهای عمومی شهری" هستد. این فضاها با توجه به ماهیت عمومی و مدنی شان، یكی از عناصر اثرگذار شهری به شمار می آیند. چرا كه علاوه بر ساختار شكلی، بر محتوای اجتماعی شهر نیز تأثیرات بسزایی دارند. متأستانه در حال حاضر فضاهای عمومی بر خلاف تعاریف ارائه شده، از كیفیت مطلوبی برای تقویت تعاملات اجتماعی برخوردار نیستند. لذا این موضوع با توجه به وضعیت شهرهای امروزی ضرورت انجام این مطالعه را دوچندان كرده است. هدف از نگارش این مقاله كه در نوع خود تازگی خاصی دارد، رسیدن به مفهومی است كه در آن تأكید بر تقویت فضاهای عمومی شهری و افزایش هدفمند حضور شهروندان در عرصه زندگی اجتماعی به منظور بهره گیری از ظرفیت هایشان برای حل مسائل شهری می باشد. مقاله با استفاده از روش توصفی- تحلیلی و انجام مطالعات كتابخانه ای با مرور ادبیات مورد نظر و همچنین ارتباط منطقی میان مفاهیم مرتبط با موضوع به این نتیجه دست یافته است كه، شهرخلاق با در برگیری مؤلفه هایی چون "تمركز"، "تنوع" و "پویایی و تحرك" به دنبال آن است تا زمینه حضور و مشاركت شهروندان را با هدف بروز ظرفیت ها و توانمندی هایشان را تحت عنوان خلاقیت فراهم كند. بررسی های صورت گرفته در این پژوهش نشان دهنده آن است كه فضاهای عمومی شهری به عنوان مطلوب ترین بستر اجتماع انسانی فارغ از هرگونه محدودیت با توجه به ویژ گی ها و مزایایی كه برای شهر دارا هستند، می توانند با افزایش سطح تعاملات اجتماعی حركت به سوی ایجاد جامعه ای پایدار و مدنی را محقق سازند. این موضوع با تقویت سرمایه اجتماعی در محیط های شهری این فرصت را در اختیار مدیریت شهری قرار خواهد داد تا با تقویت مشاركت خلاقانه شهروندان، از توانمندی های آن بهره ببرد. لذا فضاهای عمومی در صورت دارا بودن شرایط محیطی و كیفی مطلوب، خواهند توانست با تقویت تعاملات اجتماعی بستر مناسبی را برای حركت به سوی شهری خلاق به وجود آورند. بر این اساس با توجه به اهمیت كیفیت فضاهای عمومی در تشویق شهروندان برای حضور فعالانه و خلاقانه در محیط، توجه به ایجاد تمركز، تنوع و تحرك در فضای شهری را با توجه به چهار مؤلفه كالبدی- فضایی، زیبایی شناختی و بصری، ادراكی- احساسی و زیست محیطی را دوچندان می كند. در انتها نیز پیشنهادها و راهكارهایی نیز در خصوص ارتقاء سطح كیفی فضاهای عمومی شهری به منظور دستیابی به شهری خلاق ارائه می شود.