بررسي اثر شكل هسته رسي بر پديده شكست هيدروليكي در سدهاي سنگريزه اي

سدها از جمله سازه های هیدرولیكی به شمار می روند كه نقش مهمی در مهار سیلاب، تولید نیروی برق وتأمین آب شرب و كشاورزی مناطق مختلف دارند. بنابراین پیشگیری از خرابی های آنها اهمیت ویژه ای دارد. ساخت سدهای خاكی و سنگریزه ای در سال های اخیر به دلایلی از جمله هزینه كمتر ساخت آنها نسبت به سدهای بتنی، در دسترس بودن مصالح ساخت سد، شكل دره های موجود و تكنولوژی ساده ساخت آنها ، رواج بیشتری یافته اند.در این راستا سدهای سنگریزه ای به دلایلی همچون پایداری بیشتر نسبت به سدهای خاكی، بالا بودن زاویه اصطكاك داخلی مصالح سد، صرفه جویی درهزینه و استفاده از مصالح سنگی مناسب در دسترس به جای استفاده از مصالح خاكی نامطلوب، جایگزین مناسبی برای سدهای خاكی محسوب می شوند. یكی از مشكلات سدهای سنگریزه ای همانند سدهای خاكی شكست هیدرولیكی هسته سد در پایان ساخت و زمان آبگیری اولیه آن است. علت وقوع این پدیده افزایش فشار آب حفره ای در هسته و به تبع آن ایجاد و گسترش ترك ها در هسته رسی سد می باشد كه یكی از پدیده های خطرناك خرابی سدهای سنگریزه ای به شمار می رود. در این تحقیق به بررسی اثر شكل هسته )قائم و مایل( بر شكست هیدرولیكی هسته سد سنگریزه ای پرداخته شده است.در انجام این تحقیق به منظور بررسی اثر شكل هسته از اجرای یك برنامه ی اجزای محدود برای مدل كردن سد سنگریزه ای با هسته های متفاوت استفاده شده است. نتایج این تحلیل نشان داد كه در زمان آبگیری اولیه سد احتمال شكست هیدرولیكی سدهای سنگریزه ای با هسته قائم بیشتر از احتمال شكست هیدرولیكی سدهای سنگریزه ای با هسته مایل است.