كشاورزي چند قابليتي و افزايش بهره وري از منابع آب و خاك

چكیده در اجلاس سران سال 1992 براي اولین بار درباره سیستم مدیریتی كشاورزي چند قابلیتی و نقش آن در توسعه سازگار با محیط زیست بحث شد. امروزه، مفهوم كشاورزي چند قابلیتی فقط به سازگاري با محیط زیست محدود نمیشود، بلكه میتواند كاركردهاي مختلفی در كنار كشاورزي رایج داشته باشد. این مفهوم زمانی نمود مییابد كه در كنار تولید غذا و فیبر به اهداف دیگر همچون امنیت غذایی، حفظ و تأمین شرایط لازم براي زندگی جامعه روستایی، حفاظت از منابع طبیعی، مدیریت پایدار و استفاده از انرژيهاي تجدیدپذیر، حفاظت از تنوع زیستی و بهبود چشم اندازهاي طبیعی در هر منطقه برسد. هدف این مقاله ارائه تعریفی جامع از كشاورزي چند قابلیتی، خلاصهسازي تجربیات كشورها و مراكز فعال در زمینه سازوكار ظهور و گسترش كشاورزي چند قابلیتی و روشهاي كمیسازي تولیدات حاصل از كشاورزي چند قابلیتی است. بررسیهاي متعدد نشان داد كه جنبههاي مختلف سیستم مدیریت در كشاورزي چند قابلیتی تغییرات منطقهاي گستردهاي دارد، به همین دلیل براي رسیدن به نتایج مطمئن، لازم خواهد بود تا مناطق را بر اساس خصوصیات مشترك مدیریتی طبقهبندي كرده و با كمك این طبقهبندي به بررسی هر منطقه بپردازیم. بنابراین در این مقاله تمركز اصلی روي زمینهاي شالیزاري است. در این مقاله تلاش شده با كمك بررسی منابع مختلف موجود، عملكردهاي اقتصادي، هیدورلوژیكی، اجتماعی و فرهنگی یك سیستم مدیریتی چند قابلیتی شناسایی شود. با تمركز بر نتایج حاصل از مطالعات انجام شده و بررسی تولیدات حاصل از كشاورزي چند قابلیتی (كالاها) و ارزشگذاري منافع غیر مادي (غیر كالاها) این نتیجه حاصل شد كه كشاورزي چند قابلیتی علاوه بر كاركردهاي یك كشاورزي سنتی و رایج، میتواند منافع ملی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی داشته و یك فعالیت سودآور و مطمئن براي جامعه روستایی و كشورهاي اجراكننده این سیستم مدیریتی باشد. واژه هاي كلیدي: ،