واسنجي روابط تجربي برآورد ارتفاع رواناب و مقايسه آنها با مدلهاي رياضي برآورد ارتفاع رواناب

در بسیاری از طرح های عمرانی ، مطالعات منابع آب ، پروژه های آبخیـزداری و ... ، دسـتیابی بـه شاخـص های جریان از ضروریات است . یكی از این شاخص ها، ارتفاع رواناب است كه با داشتن مقـادیر جریـان خروجـی از حوضه، این پارامتر به سادگی قابل محاسبه است . ولی در شرایط كشور مـا كـه تعـدد ایـستگاه های هیـدرومتری مناسب نیست یا آمار مناسبی ندارند، بمنظور تعیین میزان رواناب خروجی رودخانـه هـا در مطالعـات از مـدلها و روابط تجربی استفاده می شود . البته در استفاده از این روابط می بایست به میزان دقـت و شـرایط كـاربرد آنهـا توجه شود . تحقیق حاضر با هدف بررسی كار آیی روابط تجربی برآورد ارتفاع رواناب و امكان واسنجی و تصحیح آنها در حوزه آبخیز دریاچه نمك انجام شده است . لذا از بین روشهای تجربی برآورد ارتفاع رواناب، روابط تورك، كوتاین، ایكار ، جاستین، خوزلا و لسی به لحاظ جامعیت و گسترش كاربرد آنها در نظر گرفته شدند . در ٤٧ ایستگاه آبسنجی منتخب ارتفاع رواناب مشاهده ایی محاسبه شد . عوامل و پارامترهای مورد نیاز روابط مذكور نیز در حوضه های بالا دست ایستگاه ها استخراج شده و ارتفاع رواناب برآوردی بدست آمد . با استفاده از ٦ معیار آماری مختلف ، مقادیر برآوردی و مشاهده ایی ارتفاع رواناب مورد مقایسه قرار گرفت . نتایج نشان می دهد كه روشهای ایكار، كوتاین، جاستین و تورك به ترتیب از صحت و دقت بیشتری برخوردار هستند . برای افزایش دقت روابط تجربی، واسنجی شدند . مقایسه مقادیر ارتفاع رواناب برآورد شده با توجه به مدلهای اصلاح شده با مقادیر واقعی نشان می دهد كه واسنجی انجام شده تنها در خصوص روش خوزلا قابل قبول و معنی دار است . براساس پرامترهای مستقل استخراج شده از حوضه های مورد مطالعه مدلهای رگرسیونی یـا ریاضـی بـرای برآورد ارتفاع رواناب استخراج شد كه با استفاده از شاخصهای فوق الذكر با روابط تجربی اصـلاح شـده مقایـسه شدند . كاربرد این دو مدل به منظور برآورد ارتفاع رواناب نشان داد كه با توجه به برآورد قابل قبول آنها ، نسبت به روشهای تجربی مانند ایكار، از دقت و صحت كمتری برخوردار هستند .