كليدواژه :
اسنجي مدل هاي تابش فائو 56 , منابع آب , تبخير تعرق , تابش , متروپوليس , عدم قطعيت , بايسين , تكنيك عدم قطعيت بايسين
چكيده فارسي :
تبخیر تعرق از مشخصه های مهم ارزیابی وضعیت اقلیمی اكوسیستم ها است. تخمین دقیق این پارامتر جهت استفاده در تعیین نیاز آبی گیاهان زراعی و باغی و اجرای سیستم های آبیاری و پروژه های مدیریتی منابع آب از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. یكی از روش های معمول در تخمین تبخیر- تعرق روش پنمن- مونتیث فائو 56 می باشد كه در آن مقادیر تابش خورشیدی و تابش طول موج بلند خالص از اجزای اصلی آن به شمار می آیند. این دو متغیر با استفاده از معادلاتی كه توسط فائو 56 ارائه شده است محاسبه می شود و بهتر است پارامترهای این معادلات برای هر منطقه واسنجی شود. در این پژوهش با تكیه بر عدم قطعیت پارامترهای مدل، به واسنجی مدل های تابش با استفاده از تكنیك بایسین و الگوریتم متروپولیس برای ایستگاه مشهد پرداخته شد. به این منظور از داده های میكرو لایسیمتر نصب شده در ایستگاه دانشكده كشاورزی مشهد به مدت 95 روز در سال 1384 استفاده شد. داده های هواشناسی موردنیاز نیز از ایستگاه هواشناسی مشهد تهیه گردید. به این ترتیب به جای انتخاب یك عدد خاص برای واسنجی هر پارامتر در معادلات فوق، برای كاهش عدم قطعیت، مقادیر مناسب هر كدام از پارامترها به صورت تابع توزیع احتمال ارائه شد. نتایج اعتبارسنجی نشان داد كه نتایج حاصل از روش فوق نسبت به مقادیر پیشنهادی فائو از دقت بیشتری در تخمین تبخیر تعرق برخوردار است. میزان ضریب تبیین در ازای انتخاب مقادیر میانگین، میانه و حداكثر احتمال توابع توزیع به دست آمده برای هر پارامتر به ترتیب برابر 87/.،87/. و 88/. می باشد.مقدار RMSE نیز برای هركدام از آن ها به ترتیب برابر 53/.،49/. و 5/. به دست آمد. مقدار ضریب تبیین و RMSE به ازای مقادیر توصیه شده فائو 56 برای این پارامترها برابر 868/. و 65/. می باشد.