ارزيابي اثرات حضور گسلهاي فعال در طراحي سدها

فعالتهاي تكتونیكی و تحركات پوستۀ زمین از جمله عواملی است كه در انتخاب ساختگاه سدها، مشخصههاي طراحی سدها، عملكرد سدهاي در دست بهره برداري و درجه ایمنی سدها بسیارتأثیر گذار میباشد. علاوه بر شتابهاي القایی به ساختگاه سد در یك حادثۀ لرزهاي ناشی از جابجایی یكگسل فعال در نزدیكی محل احداث سد كه میتواند منجر به تغییر مكانهاي قابل توجه بدنۀ سد گردد، خطر گسلش پی و انتقال این جابجایی به بدنۀ سد در صورت تقاطع گسل اصلی یا فرعی با بدنه سد، از جمله خطرات بالقوهاي است كه پایداري سدها را در یك حادثۀ لرزهاي تحت تأثیر میگذارد. در این تحقیق ساختگاه سد نیروان به عنوان مطالعه موردي براي بررسی موضوع تحقیق مد نظر قرار گرفته است. ساختگاه سد نیروان به دلیل واقع شدن در منطقهاي با تكتونیكفعال و شرایط لرزه زمین ساخت حساس، از جمله ساختگاههایی است كه مورد توجه خاصواقع شده است. نزدیكی به گسل پیرانشهر و گسل اصلی زاگرس و عبور سه به عنوان شاخههایی از گسل پیرانشهر از ساختگاه سد، موجب تغییر نوع سد از بتنی دو قوسی به F و 3 F2 ،F گسلۀ فرعی به نامهاي 1 سنگریزهاي با هستۀ رسی گردید. جانمایی بدنۀ سد به گونهاي انتخاب شده است كه هیچكدام از گسلههاي فرعی فوقالذكر، المان آب بند سد (هستۀ رسی) را قطع نكرده و طراحی سد به گونهاي انجام شده است كه به خوبی قادر به تحمل شتابهاي نسبتاًُ بزرگحاصل از جابجایی گسل پیرانشهر و جابجاییهاي القایی به گسلهاي فرعی بوده و تغییر مكانهاي بدنه در محدوده قابل قبولی باشد. مقادیر كانی ابراهیم) به عنوان مهمترین گسل فرعی مرتبط با گسل ) F 1 متر و براي گسل 3 / جابجایی براي گسل پیرانشهر در محدودة طرح 7 0.72 تعیین g به مقدار (Ms= بیشینه زلزله محتمل( 7.4 MCL پیرانشهر، 26 سانتیمتر برآورد شده است. حداكثر شتاب زلزله در سطح شده است. حداكثر تغییر مكان بدنه با استفاده از روشهاي تجربی، 50 تا 80 سانتیمتر برآورد شده است.