تبيين جايگاه و رسالت جغرافيدانان در نظام تصميم سازي و برنامه ريزيهاي توسعه پايدار كشورهاي اسلامي

پس ازسالها اندیشه ورزي ، ایده پردازي، تبیین و ارائه راهكارهاي كاربردي و نیز مشاركت فعال در عرصه هاي مختلف توسط جغرافیدانان، دانش كاربردي جغرافیاي نوین هم اكنون جایگاه شایسته اي را در بین علوم میان رشته اي بدست آورده است. جغرافیا به عنوان یك دانش كاربردي و جغرافیدانان به عنوان اعضاي جامعه بشري ، در قبال مسائل مختلف محیط پیرامون و سرزمین متعلقه و حتی با نگرش و علقه ي جهان وطنی ، رسالت و مسئولیت هایی را ب رعهده درند ، لذا تلاش دارند با استمداد از آموزه ها و رهنمودهاي واقع گرایانه و جامع نگر دانش كاربردي جغرافیاي نوین دین خود را نسبت به جامعه ادا نمایند. تجارب و شواهد بسیار متقن حكایت از آن دارد كه چالش هاي متعددي كه هم اكنون در كلیه ابعاد و نیز سطوح مختلف جهانی، ملی و محلی دامنگیر و فراروي توسعه جوامع بشري قرار گرفته است، جز با شناخت، تبیین و تجزیه و تحلیل همه جانبه ، ادراك محیطی و كشف قانونمندیهاي حاكم بر طبیعت ،شناسایی فرآیندها و فلسفه هاي سیاسی واقتصادي، اتكا بر نگرش هاي واقع بینانه و جامع نگر و در نها یت بكارگیري فرآیندهاي نهادي و ساختاري در جهت ریشه یابی پدیده ها و مسایل و با سمت و سوي آینده نگري عدالت خواهانه، كه بلا استثنا، در دانش جغرافیاي نوین مورد توجه و تدقین قرار می گیرند، میسر نخواهد بود.بر این اساس، دانش كاربردي جغرافیا ي نوین مدعاي نقش آفرینی مثبت و كارآمدي در حل چالش هاي فرا روي جوامع بوده و می باشد. این مدعا از این جهت مایه امیدواري شده است كه امروزه دانش جغرافیا و برنامه ریزي - به عنوان كانون حركت به سمت فائق آمدن بر چالشهاي فوق - پیوندي تنگاتنگ یافته است. همچنین این ایده كه دانش جغرافیا به منزله ي نقش كانونی در برنامه ریزي هاست و نیز اینكه برنامه ریزي داراي یك اساس جغرافیایی غیر قابل اجتناب است ایده اي پذیرفته شده در محافل علمی است.از این رو هم اكنون پیوند دانش جغرافیا با برنامه ریزي و جغرافیدانان با برنامه ریزان، پیوندي گسست ناپذیر ش ده و لذا امروزه جایگاه و نقش بسیار مهمی براي دانش جغرافیا و جغرافیدانان در برنامه ریزي هاي توسعه پایدار كشورها قایل هستند.می توان گفت، نقش آفرینی فعالانه و مسئولانه جغرافیدانان در فرآیند برنامه ریزي هاي توسعه پایدار كشورها، غالبا با هدف هدایت گري و سمت دهی سیاست گذاري ها ، خط مشی ها و تصمیمات به سمت واقع گرایی ، جامع نگري ، ملاحظه ي ساختارو كاركردهاي متفاوت پدیده هاي مكانی ، ملاحظه ي الزامات توسعه پایدار و رهنمودها و آموزه هاي جغرافیاي معنوي و در نهایت هم افزایی و تحكیم آرمانها و تلاشهاي مشترك جهانی در جهت حل و فصل مسایل و چالشهاي جوامع جهانی و به موازات آن ارائه راهكارهاي محلی در راستاي اعتلاي شأن و منزلت انسانی صورت می پذیرد .این مقاله با رویكردي تبیینی – تحلیلی در صدد است تا جایگاه و نقش جغرافیا و جغرافیدانان در برنامه ریزي هاي توسعه كشورهاي جهان اسلام را تبیین نموده و پیشنهاداتی را در این راستا ارائه نماید. واژگان كلیدي : جایگاه و رسالت جغرافیدان، نظام تصمیم سازي ، برنامه ریزي هاي توسعه پایدار، كشورهاي اسلامی.