مباني و كاربردهاي فناوري NDECS با چشم انداز تحقيقات در حوزه نگهداري و پايش سلامت سازه هاي هوافضايي

امروزه برای پایش سلامت و نگهداری اثربخشی از سازه های مختلف، روش های مبتنی بر آزمایش و ارزیابی غیر مخرب به دلیل آنكه طی چندین دهه در حال گسترش و بهبود مستمر بوده اند به بلوغ و تكامل قابل ملاحظه ای رسیده و همچنان در محافل علمی و كاربردهای صنعتی مورد توجه هستند. لیكن به دلیل وجود برخی محدودیت ها نظیر لزوم دسترسی به نواحی در حال بررسی از سازه یا رخداد خطای كاربری در انجام آزمایشها و طولانی بودن زمان آزمایش در سازه های بزرگ نظیر هواپیماهای پهن پیكر و از طرفی، پیدایش ابزارها و امكانات متنوع الكترونیكی و مبتنی بر پردازشی رایانه ای، شاهد ظهور فناوری های نوین و البته موثر در سالهای گذشته در حوزه نگهداری و تعمیرات سازه های مختلف، از جمله سازههای هوافضایی بوده ایم. با وجود آنكه فناوریهای نوین، نظیر پایش سلامت سازهای، روز به روز عمومیت و كاربرد بیشتری در صنعت و به خصوص صنایع هوافضا پیدا می كنند، اما فقط چند سال است كه از آزمایشگاه ها و مراكز تحقیقاتی سر برآورده و عملاً تا رسیدن به نقطه ای كه بتوان از آنها در مقیاسی وسیع و مقرون به صرفه اقتصادی استفاده كرد تا حدودی فاصله داشته و نیاز به تكمیل و توسعه هر چه بیشتر دارند. این واقعیت باعث شده است، استفاده از روشهای مبتنی بر پایش سلامت سازه ای، به عنوان یك هدف بلند مدت كه هنوز نیاز به توسعه و تكامل قابل توجهی دارند، در نظر گرفته شود. در این شرایط با توجه به تجربیات حاصل از چندین دهه به كارگیری تدابیر مختلف در زمینه كشف عیوب سازه ای، یك سوالی مهم و البته جالب مطرح می شود و آن اینكه، آیا روش سومی وجود دارد كه به عنوان یك راه حل میانه (حد واسط NDE و SHM) مطرح گردد؟ راه حل سوم، شاید از مزایای كمتری نسبت به روش های مبتنی بر پایش سلامت سازهای برخوردار باشد، لیكن به علت دقت قابل قبولی، مدت زمان مناسب برای انجام آزمایش ها، سهولت و صرفه اقتصادی بیشتر، در كوتاه مدت بتواند به صورت جدی نیازهای صنعتی در حوزه شناسایی عیوب سازهای را برآورده نماید. در این مقاله برخی تحقیقات برای پاسخ به سوال فوق مورد بررسی قرار گرفته و دو تجربه كاملاً موفق كه در مركز تحقیقاتی هوافضای كشور فرانسه به آن پرداخته شده با ذكر كاربردهای واقعی در حوزه هوافضا مورد مطالعه قرار گرفته است.