پسوندهاي ضميري در فارسي ميانه

ضمایر در زبان های ایرانی ازمقوله های اسم به شمار می روند و از انواع آنها یكی نیز ضمایر شخصی است. ضمایر شخصی خورد شامل دو گروه منفصل (گسسته) و متصل (پيوسته) اند. در این مقالة برای ضمایر پيوسته اصطلاح "پسوندهای ضمیری" به كار گرفته شده است. پسوند هایی ضمیری در ایران باستان همانند دیگر ضمایر و اسامی و صفات دارای جنس دستوری و سه شمار مفرد، متنی و جمع و نیز حالات هشتگانه نهادی، رایی، بایی، برایی، ازی، اضافی، دری و ندایی بوده اند. اما با ورود به دوره میانه و ایجاد تحول در صاسرفی آنها، ویژگیهای مذكور را از دست دادند و تنها از دو ویژگی حالت صرفی فاعلی (Dierect case) و حالت صرفی غیرفاعلی (Oblique case) و دو شمار مفرد و جمع برخوردار شدند. پسوندهای ضمیری در زبانهای اوستا، فارسی باستان، فارسی میانه (پهلوی ساسانی) و پارتی (پهلوی اشكانی) ترتیب عبارتند از: اول شخصر مفرد .دوم شخص مفرد- سوم شخص مفرد اول شخص جمع دوم شخص جمع -་ سوم شخص جمع (پهلوی اشكانی) بسیار متنوع اند و از جمله می توانند به عنوان عامل جمله، مفعول صریح، مفعول غیر صریح، مضاف اليه، - فعل غیر شخصی، به كار گرفته شوند. این پسوند ها همچنین ممكن است به اسم، ضمیر، فعل، حرف ربط، موصول، حرف عطف، قید، حرف نفی، حرف شرط، حرف اضافه و ضمایر پرسشی بپیوندند. در این مقاله به هریك از موارد یاد شده به اختصار اشاره خواهد شد.