تاثير "روش طراحي مردمي بر اساس الگو" در توسعه پايدار سكونتگاههاي بومي

روش ساخت و ساز امروزی سكونتگاه های بومی بر خلاف ساخت و ساز سنتی آنها پایداری كمتری در تمامی ابعاد آن ایجاد مینماید. پایداری و توسعه پایدار، نظمی كلی هستند كه به تعدادی منطقه محدود نمی شوند. و كیفیت زندگی بشر راء تا زندگی میكند، اصلاح می نمایند. از طرف دیگر تحولات به وجود آمده در طول زمان، فرآیند ساخت و ساز را تغییر داده است كه در این میان روش طراحی سكونتگاه ها بیشترین دگرگونی را در خود دیده است. شیوه ساخت و ساز سنتی، امكاناتی را ایجاد می كرد تا سكونتگاه ها پایداری خویش را طی گذشت سالیان حفظ نمایند. الگوهای به دست آمده از این شیوه های كهن، ماندگاری خود را از فرآیند آزمون و خطا و طی سالیان متمادی به دست آورده اند. غیر عملی شدن برخی از این الگوها و لزوم تحقق پایداری در شرایط امروزی رویكرد های متفاوتی ایجاد كرده است. یكی از این رویكرد ها بر اساس الگوهای معماری بومی در زمینه طراحی، طراحی اجتماعی می باشد كه در آن از عناصری تكرار شونده و موثر، زبانی ایجاد می شود تا فرم سكونتگاه ها شكل گیرد. از ویژگیهای این روش تطابق كامل بین نیازهای ساكنین و بنا، و ایجاد حس تعلق در آنهاست. در این مقاله ابتدا ویژگیهای روشی "طراحی اجتماعی" در سكونتگاههای بومی بررسی و تبیین گردیده و سپس به روش مطالعه میدانی بصورت مشاهده، رولوه، پرسش از اهالی، در روستای عنصرود در استان آذربایجان شرقی بعنوان روستای نمونه مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهند كه روش طراحی در این روستا، ویژگیهای تبیین شده را دارد و خانه هایی كه به این روش بنا شده اند در مقایسه با ساخت و سازهای جدید، علیرغم كاستیهایی، از پایداری بالاتری برخوردار و قابلیت بیشتری برای توسعه پایدار روستایی دارند.