احياء بيولوژيكي پتانسيل ترسيب كربن و عملكرد مراتع تخريب شده در مناطق كوهستاني زاگرس مركزي

كاهش تنش های زیست محیطی مانند گازهای گلخانه ای و دی اكسید كربن و تلاش برای دستیابی به توسعه ای سازگار با محیط زیست در جهان امروزی بسیار ضروری است. به همین منظور در تحقیقی حاضر استفاده از گونه یونجه دیم چند ساله برای كشت در مراتع تخریب شده یا اراضی رها شده مورد توجه قرار گرفت تا ضمن تحقق اهداف حفاظت اراضی، موجبات ترسیب كربن هوا به مقدار چشمگیر در اكوسیستم احیاشده با این گونه را فراهم كند. به همین منظور سه مرتع احیاشده با یونجه، چرای متوسط و تخریب شده در منطقه حفاظت شده لشگر در ملایر در نظر گرفته شد. در هر یك از این مراتع سایتهایی برای نمونه برداری انتخاب شد و در داخل پلاتهایی كه اندازه و تعداد آنها به روش آماری مناسبی انتخاب شده بود، بایومس هوایی، زیرزمینی و لاشبرگ آنها جمع آوری گردید و نمونه هایی از آنها برای ارسال به آزمایشگاه و اندازه گیری كربن ترسیب شده انتخاب گردید. نمونه های مركبی از خاك منطقه نیز تهیه شد و كربن آنها نیز اندازه گیری شد. سه مرتع مورد نظر به روش آنالیز واریانس یكطرفه مقایسه شدند و نتایج نشان داد كه میزان ترسیب كربن در اكوسیستم مرتع احیاشده با یونجه دیم چند ساله (ton/ha ۳۶/۸) بعد از گذشت ۴ سال حدود ۱/۲۵ برابر مرتع چرای متوسط (ton/ha ۲۹/۲۷) و ۱/۷۱ برابر مرتع تخریب شده (tOn/ha ۲۱/۵۴) می باشد و این نشان می دهد كه با احیا مراتع تخریب شده، علاوه بر اهداف حفاظتی تا چه میزان می توان ترسیب كربن را در اكوسیستم افزایش داد.