آينده پژوهي، پارادايم نوين در علوم انساني

پايان يك هزاره و آغاز هزا ه ي ديگر، مقطعي است كه اهميت فرهنگي و سمبوليك دارد . با اين وجود ما ناگزيريم كه در هزاره پيشين و تاريخ طولاني و پيچيده آن بازنگري كنيم. وظيفه دشوارتر پيش روي ما اين است كه توجه خود را از آنچه كه تاكنون رخ داده به آنچه ممكن است در آينده رخ دهد معطوف نماييم، اما آيا ما براي پرداختن به آينده به اندازه كافي آمادگي داريم؟ ! با شروع قرن 21 و هزارهء سوم، فرصت تاريخي اي پيش آمده تا جهت گيري دنيوي ديرين فرهنگ غرب نسبت به گذشته را جبران كنيم . ما اكنون هشياريم كه براي رسيدن به آينده اي كارآمد، به تغيير مسيري جمعي و حركت در راستايي نوين نيازمنديم . در همين راستاست كه نياز به نوانديشي براي هزارة نوين مطرح مي شود . اين بدان معني نيست كه تمامي يافته هاي ما در اين باره تازه و بديع اند؛ چرا كه بعضي از آنها ريشه هاي كهن دارند . انتقال به هزارة نوين ، هرچند از جهتي ، تنها تغيير در تقويمها محسوب مي شود؛ اما قطع ا فرصتي حقيقي براي بازنگري و بازانديشي دربارة هزاره نوين را برايمان فراهم مي آورد . به علاوه ، مردم بايد بدانند كه به كجا مي روند . آنها به آيندة فرزندانشان مي انديشند و ميخواهند كه اميد پيشروي مداوم به سوي آينده روشن را از دست ندهند. آنچه در نحوه آموزش نوين دانشگاهي در علوم انساني ما كمتر به چشم مي خورد اهميت توجه به مسئله مهم آينده پژوهي است. هر چند تنوع مطالب در حوزه هاي مورد مطالعه علوم انساني بسيار گسترده است اما با به بدست آوردن يك الگوي صحيح مي توان پيام ها و تناقضات پيش روي بشر را پيش بيني و تحليل كرد و از ميزان اثرپذيري بدون مطالعه قبلي و بدون آينده پژوهي، بر روح و روان انسانهاي يك جامعه كاست. برهمين اساس اين نوشتار مي كوشد اهميت و ضرورت مطالعات آينده پژوهي در علوم انساني را با نگاهي گذرا تحليل نمايد.