بررسي روند تغييرات مكاني و زماني تبخير- تعرق در استان گلستان با استفاده از سيستم GIS

برای توسعه كشاورزی نیاز به اصلاح مدیریت آن میباشد . تأمین نیاز آبی گیاهان زراعی یكی از مؤلفههای اساسی در این مدیریت بوده و تحقق آن مستلزم مشخص بودن میزان تبخیر - تعرق و پتانسیل آبی منطقه میباشد . در این تحقیق برآورد تبخیر - تعرقهای گیاه مرجع (ETo) و پتانسیل گیاهی (ETp) در كلیه نقاط استان گلستان به عنوان هدف اصلی و استفاده از این مقادیر در هر یك از مزارع كشاورزی استان به عنوان هدف جانبی مورد نظر قرار گرفت . با جمعآوری آمار و اطلاعات هواشناسی مورد نیاز در یك دوره درازمدت و بررسیهای انجام گرفته برای انتخاب مناسبترین روش برآورد ETo ، از روش فائو - پنمن - مانتیث در ایستگاههای سینوپتیك (3) ایستگاه و از روش هارگریوز - سامانی برای ایستگاههای تبخیرسنجی و كلیماتولوژی (25) ایستگاه استفاده شد . پارامتر ETo در دورههای 10 روزه در استان گلستان با استفاده از نرم افزار Ilwis و مقادیر ETo برآورد شده در ایستگاههای مورد نظر، در سیستم نقشه بود . برای اینكار با توجه به تنوع اقلیمی، وضعیت خاكشناسی و 36 پهنهبندی گردید كه حاصل آن GIS كشاورزی، اراضی استان به سه منطقه جنوبی ( با اقلیم نیمه مرطوب ) ، منطقه میانی ( با اقلیم نیمه خشك ) و منطقه شمالی ( با اقلیم نیمه خشك تا خشك ) تقسیم شدند . برای هریك از محصولات موجود در الگوی كشت پیشنهادی و با توجه به زمان كاشت و مراحل مختلف رشد و نیز ضریب گیاهی، مقدار ETp برآورد گردید . نتایج نشان داد كه هر چه از منطقه جنوبی به سمت شمال استان پیش رویم بر مقدار ETp محصولات افزوده شده واز سوی دیگر با توجه به پتانسیل آبی موجود، ممكن است محصولات موجود در الگوی كشت هر منطقه تغییر یابد . از سوی دیگر روند تغییرات ETo در طول سال نشان داد كه بطور متوسط این پارامتر در منطقه مطالعاتی از بهمن ماه تا اواسط مردادماه رو به افزایش و از اواسط مردادماه تا بهمن ماه سیر نزولی دارد .