موانع فرهنگي در توسعه در ايران

گذار از جامعه­ سنتی به مدرن وقتی به صورت نامتوازن و ناهمزمان و ناموزون انجام گیرد، مسائل گذار از جمله گذار سیاسی، گذار اجتماعی، گذار اقتصادی، گذار فرهنگی، گذار ارتباطی و گذار روانی در هم تنیده ای ایجاد و فرآیند توسعه دچار اختلال می­گردد. برای ورود صحیح به روند توسعه و پیشرفت، فكر باید اصلاح شود و افكار و ساختارهای ذهنی كه مانع از پذیرش تغییر و اصلاح می شود شناسایی شوند. این موانع توسط نخبگان فكری و ابزاری و نهادهای كه مرتبط با این نخبگان است باز تولید و در عموم مردم نشست پیدا می كند و مانع از قرارگرفتن تغییر و پیشرفت در مدار صحیح خود می شود. مساله مورد نظر ما در این نوشتار بررسی نظری موانع فرهنگی (ساختارهای ذهنی منبعث از فرهنگ) است كه توسعه در ایران را با گسست و عقب گرد یا كندی مواجه كرده است. در این نوشتار سعی شده است كه با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از داده­های اسنادی – كتابخانه­ای به موانع فرهنگی (ساختارهای ذهنی) كه مانع از توسعه می شود پرداخته شود، در همین رابطه فرض اساسی در این نوشتار بر این است كه فرهنگ و زیر ساخت های فرهنگی متغیر تعیین كننده در دگرگونی های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی است.