تعيين درجه توسعه يافتگي شهرستان هاي استان همدان و بررسي مقايسه اي آنها طي برنامه سوم توسعه اقتصادي - اجتماعي

سنجش و مقايسه سطح توسعه يافتگي منطقه اي در داخل يك كشور از جمله مباحث مهمي است كه همواره مورد توجه مديران و كارشناسان اقتصادي قرار گرفته است . مبناي تئوريك اين گونه از مطالعات براي اول بار توسط اقتصاددانان توسعه نظير البرت هريشمن تحت عنوان تئوري رشد نا متوازن اقتصادي بيان شد . براساس مدل مزبور برخي از اقتصاددانان براين باورند كه كشورهاي در حال توسعه به دليل فقدان منابع مالي و توان تكنولوژيك لازم ، امكان دارا بودن رشد همزمان تمامي بخشهاي مختلف اقتصادي را در تمامي مناطق ندارند و فقط مي توانند از فرايند نشر آثار توسعه اي بخشهاي پيشرو و مناطق توسعه يافته بسمت بخشهاي ديگر و همچنين مناطق كمتر توسعه يافته بهره مند شوند. مقاله حاضر قصد دارد با مطالعه و سنجش شاخصهاي مهم توسعه اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي شهرستان هاي مختلف استان همدان ابتدا به رتبه بندي مناطق پرداخته و سپس دريك بررسي مقايسه اي بين رتبه ها طي برنامه سوم توسعه اقتصادي – اجتماعي چگونگي تاثير گذاري سياستها ي دولت بر توسعه استان و شهرستانهاي زير مجموعه آن را تحليل نمايد . عليرغم توصيفي بودن تحقيق حاضر ، فرضيه سياستهاي اقتصادي دولت طي برنامه سوم توسعه برروي تغييرات درجه توسعه يافتگي شهرستانهاي استان همدان تاثير معني داري داشته است را مورد آزمون قرار مي دهيم .روش كار : با توجه به اهداف مساله تحقيق، روش مطالعه شامل سه بخش كلي است: 1- مطالعات كتابخانه اي و مروري بر ادبيات موضوع ، 2- جمع آوري اطلاعات آماري در ارتباط با شاخصهاي توسعه به تفكيك شهرستانهاي استان همدان ، 3- طبقه بندي و تجزيه و تحليل داده ها و 4- نتيجه گيري. در راستاي تعيين سطح مطالعه بايد گفت كه شهرستانهاي مورد مطالعه در استان عبارتند از: 1-همدان 2- اسدآباد 3- رزن 4-كبودرآهنگ 5- نهاوند 6- بهار 7- تويسركان و 8- ملاير . بمنظورسنجش درجه توسعه يافتگي و رتبه بندي شهر ستانها از شاخصهاي اقتصادي اجتماعي فرهنگي نظير شاخصهاي تاسيسات و تسهيلات روستايي ،بهداشت و درمان ، آموزش ، فرهنگ و هنر، كشاورزي ، صنعت ومعدن ، پست ومخابرات ، مسكن ، بازرگاني و تامين اجتماعي ، به روش تاكسو نومي عدي و تحليل عاملي استفاده شده است. انجام تحليل هاي آماري شامل استاندارد كردن شاخصها ، تهيه ماتريس فواصل و درجه بندي مناطق به وسيله نرم افزارهاي SPSS و Mintab صورت مي پذيرد. از طريق استخراج ماتريس فواصل بين مناطق و مقايسه حدود اطمينان همگني شهرستانها در ابتداي برنامه برنامه توسعه سوم با همين نتايج در پايان برنامه توسعه سوم مشخص كننده اين موضوع خواهد بود كه آيا شدت نابرابريها ي منطقه اي بين شهرستانها براي بخشهاي مختلف اقتصادي،اجتماعي و فرهنگي در پايان برنامه توسعه (1383) نسبت به ابتداي برنامه (1378) كاهش يافته است؟ بديهي است كه وقوع اين امر را مي توان تا حد زيادي ناشي از تاثير سياستهاي اتخاذ شده براي توزيع عادلانه تر ثروت و كاهش نابرابريهاي منطقه اي دانست.