خستگي و نوبتكاري در معادن

نوبتكاري عبارت است از انجام هرگونه فعاليتي خارج از ساعات معمولي كار روزانه . بهاي فوق العاده زياد ماشـين آلات جديد، بالا بودن هزينه هاي استخدام و آموزش نيروي كار جديد ، كارفرما را به روي آوردن بـه نظـام نوبتكـاري تـشويق كـرد و ماحصل آن شد كه امروز نزديك به ٢٥ درصد از كل نيروي كار را نوبتكاران تشكيل ميدهند . نوبتكاري مشكلات بيشماري را براي انسا ن در پي دارد . در ميان كاركنان نوبتكار گسترش ناراحتيهاي دستگاه گوارش به ميزان شايان تو جهي بيش از ديگـر كاركنـان است . عمدتا اين ناراحتيها بدليل وابستگي شديد اشتها به چرخه سيركادين بوجود ميآيند . گسترش بيماريهـاي قلبـي عروقـي در ميان نوبتكاران بر اساس مطالعات صورت گرفته در كشور سوئد حدود دو برابر كاركنان روزكار است . مختل شدن زندگي اجتماعي از ديگر پيامدهاي بسيار مهم نوبتكاري است . شبكاري موجب ميگردد كه فرد نتواند در گرد هماييهاي خانوادگي و دوستانه و ساير فعاليتهاي اجتماعي شركت كند . نوبتكاري ميتواند بدليل ايجاد خواب آلودگي و خستگي باعث افزايش نـرخ حـوادث گـردد و بـه همين دليل يكي از علل غير مستقيم حوادث است . در اين خصوص اشاره بـه فجـايع تلـخ صـنعتي نظيـر انفجـار كارخانـه مـواد شيميايي بوپال هندوستان و نيروگاه هسته اي چرنوبيل و بسياري حوادث ديگر كه در شيفت شب رخ داده اند كـافي اسـت . در بسياري از معادن پديده نوبتكاري به منظور بهره گيري بيشتر از دستگاههاي گران قيمـت و افـزايش بهـره وري امـري اجتنـاب ناپذير است . معدنكاران و كارگران نوبتكار بايد به طور علمي به مشكلات خود توجه نمايند و از ماهيت آنهـا و همچنـين وضـعيت خود ، آگاهيهاي ضـروري را بدسـت آورنـد و در صـدد چـاره جـويي بـر آينـد . يقينـا ايـن امـر از طريـق آمـوزش علمـي ميـسر ميگردد . آموزشهايي مشتم ل بر " تامين خواب كافي و حفاظت خواب ، عادات غذايي مناسب و ورزش ، اسـتفاده مناسـب از مـواد محرك و تامين روشنايي به منظور اثر روي چرخه سيركادين و كاهش خواب آلودگي حين كار " ميتواند در كمك به نوبتكـاران مفيد باشد . كارفرما نيز بايد به مشكلات ناشي از نوبتكاري در كا رگران خود پي برده ، نظام نوبتكاري را به نحـوي طـرح ريـزي و نوبتكاري در كا رگران خود پي برده ، نظام نوبتكاري را به نحـوي طـرح ريـزي و "گاه زيست شناختي" مسئله نيز مد نظر قرار گيرد . . مطمئنا آنچه براي كارفرمـا اهميت دارد نيروي نوبتكار تندرست و بهره ور است