بررسي تأثير فرهنگ و تمدن اسلامي بر ساخت كالبدي شهرهاي ايران

فرهنگ اسلامی با مؤلفه­های خاص خود، شكل خاصی از شهرها را آفرید. بدین ترتیب با ورود اسلام به ایران، شهرهای ایرانی، چه آنها كه جدیداً بنا شدند و چه آنها كه وجود داشتند و توسعه یافتند با پذیرفتن ویژگیهای اسلامی، به یكباره دگرگون نشدند؛ بلكه به پیروی از اصول برنامه­ریزی شهری زمان ساسانی و با تأثیر و الهام گرفتن از مذهب جدید شكل تازه­ای پیدا كردند. بنابراین در پژوهش حاضر كه با روش توصیفی ­­­­_ تحلیلی و بر اساس منابع و اطلاعات كتابخانه­ای انجام گرفته، سعی شده است به بررسی اثرات تمدن و فرهنگ اسلامی بر كالبد شهرهای ایرانی و همچنین به بررسی ساخت كالبدی، چگونگی اداره ي شهر اسلامی پرداخته شود. در مطالعه صورت گرفته بحث در مورد مشخصه­های كالبدی است كه اگر در شهری وجود داشته باشند می­توان آن شهر را به عنوان شهری در نظر گرفت كه امتی اسلامی در آن سكونت، تجارت و عبادت می­كنند و در مجموع شهری اسلامی را در پهنۀ تحت نفوذ خود به ذهن متبادر سازد. نتایج پژوهش نشان می­دهد آنچه كه از سالها پیش تا آن موقع (ورود اسلام به ایران) طی شده و تكامل یافته بود، با اعتقادات و قوانین مذهبی در هم آمیخته و جنبه­های مذهبی در ساختار و سیمای كالبدی شهرها نمودار شد. بنابراین فرهنگ اسلامی نظام كالبدی، الگوها و ویژگیهای جامعه را تبیین می­كند.