سام نامه ، حماسه يا رمانس ؟

تاكنون در تمام كتب تاریخ ادبیات و انواع ادبی از سام نامه به عنوان یك اثر حماسی و آخرین حماسه ملی ایران نام برده شده است، نویسنده در این مقاله سعی دارد این موضوع را مورد بررسی قرار دهد كه آیا سام نامه ویژگی های یك اثر حماسی را داراست یا به نوع ادبی دیگری تعلق دارد. برای این منظور ابتدا ویژگی های یك اثر حماسی را از خلال تئوری های ادبی و كتاب هایی كه به تعریف حماسه پرداخته بودند درآوردیم كه در هفت مورد خلاصه شدند، از جمله روایی بودن اشعار، داشتن مفاهیم افسانه ای و پهلوانی، دارا بودن سبكی عالی، داشتن انسجام ساختاری و...؛ سپس در سام نامه به جستجوی این ویژگی ها پرداختیم. حاصل جستجو این بود كه سام نامه بیشتر ویژگی هایی را كه یك اثر حماسی باید دارا باشد نداشته و از دایره حماسه بیرون است و با توجه به عناصری كه برای رمانس برشمرده اند می توان گفت این اثر در كلیت خود بیش از اینكه یك حماسه باشد به رمانسی نزدیك است كه براساسی ماجرای عشق سام و پریدخت شكل گرفته و داستان های فرعی گوناگونی كه پر از حوادث عجیب و غریب است بر سر راه رسیدن عاشق و معشوق به هم قرار گرفته و این اثر را طولانی كرده است و تنها نام سام به عنوان جهان پهلوان ایرانی و برخی عناصر جزئی آن را به حماسه نزدیك كرده است .