مطالعه ي تطبيقي مقررات حاكم بر تابعيت در نظام حقوقي ايران و افغانستان

برای تحصیل تابعیت اصلی ایران بر اساس سیستم خاك سه راه وجود دارد كه عبارتند از كسانی كه در ایران متولد شده اند و پدر و مادر آنها نامعلوم است، كسانی كه از پدر و مادر خارجی كه یكی از آنها در ایران متولد شده به وجود آمده باشند.،كسانی كه در ایران از پدری كه تبعه ی خارجی است به وجود آمده باشند و بلافاصله پس از رسیدن به سن هجده سال تمام یكسال دیگر در ایران اقامت داشته باشند.و در حقوق افغانستان هم سه راه وجو داردبه این صورت كه اگر طفل در قلمرو كشور افغانستان تولد یافته باشد، طفل در خارج از قلمرو كشور افغانستان متولد گردد و در عین زمان والدین وی اقامت دائمی در خارج از سرحدات كشورافغانستان داشته باشند ولی با توافق خودتابعیت افغانی را برای طفل انتخاب كنند. ، طفل در خارج از قلمرو كشور افغانستان تولد یافته باشد ولی والدین و یا یكی از آنها حین تولد طفل در قلمرو كشور افغانستان اقامت دائمی داشته باشند. . تحصیل تابعیت اكتسابی در ایران به این صورت است كه هر زن تبعه ی خارجی كه شوهرایرانی اختیار كند تابعیت ایران را كسب می كند،هر تبعه ی خارجی كه تحت شرایط قانون ایران تابعیت ایران را تحصیل نماید.اما در حقوق افغانستان این گونه است كه تحصیل تابعیت اكتسابی بر اثر ازدواج تبعه ی خارجی با اتباع افغانستان ،در اثر در خواست اتباع بیگانه مبنی بر تحصیل تابعیت افغانستان، تحصیل تابعیت اكتسابی فرزندان كمتر ازهجده سال و همسر بیگانه كه با اتباع افغانی ازدواج كرده اند. . از دست دادن تابعیت در حقوق ایران بدین صورت است كه بر اثر اقدام خود تبعه و موافقت دولت كه به آن ترك تابعیت گفته می شود، از دست دادن تابعیت از سوی زن ایرانی كه بر اثر ازدواج با بیگانه ایجاد می شود،از دست دادن تابعیت ایران بر اثر سلب تابعیت تحت شرایطی از سوی دولت. اما در قانون افغانستان بدین صورت است كه بر اثر اقدام خود تبعه تحت عنوان ترك تابعیت و بر اثر رد تابعیت افغانستان. بازگشت به تابعیت ایران از دو طریق ممكن است اول بازگشت ارادی خود اتباع ایرانی به تابعیت و دوم بازگشت زن ایرانی به تابعیت پیشین خود بر اثر طلاق یا فوت شوهرش.اما در حقوق افغانستان تنها یك راه برای بازگشت به تابعیت افغانستان وجود دارد آن هم بازگشت ارادی خود تبعه بعد از ترك تابعیت می باشد كه می بایست بر اساس مقررات دولت افغانستان صورت گیرد.