تقابل در غزل حافظ

نقاب هایی كه بر اندیشه كشیده شده است ، بسیار متنوع و متكثر است . حافظ شاعری است مدعی این مطلب است كه هیچ كس نتوانسته است چون اواز رخ اندیشه نقاب را بگشاید.آنچه كه در این نقاب گشایی بسیار مهم می نماید، زبان پر رمز و راز این شاعر بزرگ است. ابهام ، ایهام ، تاكید ، تشكیك و ... از مسائل مهم زبانی است كه در پرده گشایی جلوه ی خاصی دارند. از شیوه هایی كه حافظ از آن مدد می جوید تا بدین وسیله نگرش ، جهان بینی نگرش خاص او به زندگی و مسائل اجتماعی خویش و بازیابی بینش اصیل عرفانی را نشان دهد ، تقابل در شعر اوست. جام می و خون دل امروز و فردا،مسجد و خرابات و تقابل هایی از این دست ، دست مایه ایست كه حافظ توانسته است با ارائه ی آن، اندیشه ی خود را بیان كند. در این پژوهش سعی بر آن است كه با استخراج همه ی تقابل های شعر حافظ و تقسیم بندی انواع آن و با استفاده از اصل دیالكتیك، روش و بینش خاص او در ارائه ی تفكر و اندیشه هایش نشان داده شود.