مقايسه روش شبيه سازي مونت كارلو و روش LHS در آناليز عدم قطعيت برآورد حجم رسوب مخازن: مطالعه موردي سد نازلو

برآورد حجم رسوب ورودی به مخازن سدها از ضرورت های طراحی و مدیریت تاسیسات آبی می باشد. روش های تجربی و ریاضی مختلفی جهت برآورد حجم رسوب موجود است اما همواره این روش ها به دلیل عوامل مختلف موثر درپدیده رسوبگذاری و وجود فرآیند تصادفی در آنها دارای قطعیت نبوده و موجبات شكست پروژه یا استفاده از ضرایب اطمینان بالا را فراهم می كند. دراین راستا تحلیل عدم قطعیت می تواند درك درستی از نقش عوامل تاثیرگذار بر پدیده ایجاد كرده و شناختی راجع به سهم هر كدام از پارامترهای ورودی بر خطای ظاهر شده درمدل حروجی ارایه دهد. در این تحقیق، جهت برآورد دبی رسوب ورودی به سد، روش USBR (1987) باتعدیل ضریب (1981) FAO با استفاده از آمار ایستگاه تپیك در رودخانه نازلو مورد استفاده قرار گرفته است همچنین برای محاسبه راندمان تله اندازی از روش برون (1953) و وزن مخصوص ذرات از روش میلر (1953) استفاده شده است. در بحث عدم قطعیت، دو روش شبیه سازی مونت كارلو (MCS) و LHS جهت تعیین میزان عدم قطعیت رسوبات متراكم شده مخزن در طول زمان (15، 30 و 45 سال بعد از بهره برداری) در كل دوره آماری و دوره آماری خشك و تر مورد بررسی قرار گرفت. بدین طریق كه به دلیل حجم بالای محاسبات برنامه كامپیوتری توسط نگارنده به زبان FORTRANنوشته شده، برای بررسی سهم هر پارامتر در عدم قطعیت كلی حجم رسوب و محاسبه عدم قطعیت كلی مورد استفاده قرار گرفته است. به علاوه آنالیز حساسیت برای تعیین اهمیت فاكتورهای مختلف عدم قطعیت رسوبات مخزن و عدم قطعیت رسوبات تراكمی مخزن و تاثیر هر فاكتور عدم قطعیت به طور جداگانه و در مجموع روی رسوبات تجمعی مخزن در دو دوره آماری ذكر شده به دست آمده است. نتایج نشان می دهد دبی سالیانه جریان وبار رسوب از مهمترین فاكتورهای تعیین كننده عدم قطعیت حجم رسوبات سالانه مخزن می باشند. در مورد مخزن رودخانه نازلو با روش LHS عدم قطعیت كلی 41/5% در كل دوره آماری و 41/7% در دوره آماری خشك و تر می باشد؛ كه این اعداد در روش مونت كارلو به ترتیب 32/1% و 33/8% برای حجم رسوبات متراكم شده مخزن می باشد.