TAVANA, Elham Université de Téhéran, Téhéran, Iran , ESFANDI, Esfandiar Université de Téhéran, Téhéran, Iran

Surfiction federmanienne : question de fiction ou de vérité ?

39030

Dans la surfiction, genre littéraire inventé par Raymond Federman, ce qui au premier abord attire l’attention est la place qu’y occupe la vérité. Si l’on considère qu’un « surfictionneur » raconte les événements réels de sa vie, qu’en est-il alors du statut de la fiction dans son texte, de la place consacrée à la fiction dans ce projet à caractères autobiographiques ? S’il dit la vérité de son vécu, pourquoi le surfictionneur choisit-il un cadre fictionnel pour la raconter ? Ou plutôt, s’agira-t-il alors d’une vérité manipulée, reformulée voire d’un mensonge plus ou moins assumé ? En général, dans le domaine de l’écriture du moi, la question de la vérité est l’une des préoccupations de la lecture critique. Et cela a commencé depuis bien des siècles. Le débat entre Voltaire et Rousseau est l’un des exemples connus à ce propos. Ici, c’est la surfiction qui sera abordée et partant, la fiction federmanienne. Afin de mieux étudier la surfiction et les notions comme fiction et réalité chez cet auteur, nous nous référerons à deux de ses œuvres, Chut et Quitte ou double, en nous appuyant également sur la sociologie du texte de Pierre V. Zima.

در سورفيكسيون (فراتخيل)، مفهوم و ژانر ادبي كه توسط ريمون فدرمن ابداع شد، آنچه در برخورد نخست توجه خواننده را به خود جلب ميكند جايگاه حقيقت است. به عبارت ديگر، از همان ابتدا ذهن مخاطب درگير اين پرسش ميشود كه اگر نويسنده در اين نوع ادبي رخدادهاي واقعي زندگياش را تعريف ميكند، موضوع تخيل در اثرش كه ويژگيهاي اتوبيوگرافي را نيز دارد چه ميشود؟ اگر نگارنده حقيقت زيستهاش را بيان ميكند، به چه دليل بستري برگرفته از تخيل را براي بازنمايي آن برميگزيند؟ آيا مسأله‌ي حقيقتي دستكاري يا بازسازي شده يا حتي فراتر از آن بحث كتمان حقيقت در ميان است؟ كتماني كه نويسنده كموبيش به آن اذعان دارد. به طوركلي، در حوزهي آثار راجع به منِ نويسنده، حقيقت يكي از مشغله‌هاي ذهني در خوانش انتقادي است كه از قرنها پيش آغازشده و بحث ميان ولتر و روسو يكي از مثالهاي شناختهشده در اين زمينه است. در پژوهش حاضر، قصد داريم فراتخيل و تخيل را از ديد فدرمن بررسي كنيم و براي مطالعهي بهتر فراتخيل و مفاهيمي چون واقعيت و تخيل نزد اين نويسنده به دو اثرش با عناوين «هيس» و «بازي ورق» با تكيه بر جامعهشناسي متن از ديدگاه پي‌ير زيما خواهيمپرداخت.

237

surfiction , fiction , Raymond Federman , vérité , réalité

Recherches en langue française

24

260

سورفيكسيونِ (فراتخيل) فدرمن: مسئلهي تخيل يا حقيقت؟

2021