72

الفتح في التدواي لجمع الامراض و الشكاوي

ذخيره العطار من مفردات ابن بيطار= الادويه المنحجه

al-fath fi-t tadawi li-jami'-il- amrad wa-s sakawi= zaxirat-ut 'attar min mufradat-i ibn-i abitar= al-adwiya-tul munhaja

مغربي، ابوسعيد بن ابراهيم، قرن 4هـ. ق. maqrebi, abu-sa-'id -ebn-e ebrahim (- 10c)

قرن 4هـ. ق.

ناشناخته

ناشناخته

ما افتتح به الخطاب و اجمل منها ابتدي به الكتاب التعظيم لاسمه و الشكر له

ما كان منها ميتا بامراض تحدث لها فلا ينبغي ان يستعمل فهذا هي القوانين الكليه التي يحب و ان يعرفها الطب و ميرامير الادويه التعظيم لاسمه الله و اشكر له

تك متني

عربي

36ص.

نسخ

خوانا

ندارد

ندارد

British Library

34343

OR 8876

فنخا

ميكروفيش , نسخه الكترونيكي

داروشناسي—متون قديمي تا قرن 14 , پزشكي سنتي – متون قديمي تا قرن 14 , پزشكي -- نسخه‌ها و دستورالعمل‌ها

طب، داروشناسي، داروسازي، نام دارو، نوع دارو، ماهيت دارو، مزاج دارو، قوه دارو، شيوه استعمال دارو، مضرت هاي دارو، بدل دارو، اصلاح دارو، كميت دارو، آزمودن دارو، اختبار دارو، منفعت اعضاي بدن.

پزشكي

مالك حقوقي (خريداري نسخه ديجيتال)

كامل

34343

دارد

افتادگي ندارد.

image/jpg

طبيب و رياضيدان

مغربي علائي

ﺍﻟﺤﺴﺎﺏ، - ، - ، ﺝ12، ﺹ960 ﺍﻟﻤﻘﺎﺻﺪ، - ، - ، ﺝ31، ﺹ22 ﺍﻟﻤﻨﺠﺢ، - ، - ، ﺝ31، ﺹ853 (فنخا، ج 36، ص 732).

اين كتاب به نام هاي ديگري همچون «المنجح في الادوية المفردة» و «تقويم الادوية المفردة» نيز خوانده مي شود. نويسنده مي گويد بر آن رفتم كه كتابي سازم مختصر و جامع كه هم حاوي مفردات داروها و هم شامل امراض وداروهاي مفيد براي آن امراض. بهر اين كار كتاب حاضر را واجد جداولي كردم كه از حيث طول به شش قسم منقسم ميشوند و از جهت عرض شانزده قسمت مي پذيرفتند ؛ در قسم اول از جداول طولي ترجمه آنچه كه در هر سطري از اسطر است آمده و در پنج قسم ديگر ادويه مرتبه بر حروف معجم اول نامهاي آنها . جدول مزبور ازناحيت عرض چنانكه گذشت شانزده قسمت ميشود كه قسم اول : در اسماء ادويه مفرده ؛ قسم دوم :‌در ماهية دواء ؛ قسم سوم : نوع دوا ؛‌قسم چهارم :‌در اختبار دارو ؛‌قسم پنجم : مزاج دواء ؛‌قسم ششم : قوة دارو ، قسم هفتم : در منفعت اعضاء راس قسم هشتم : در منفعت اعضاء صورت ؛ قسم نهم :‌در منفعت در معده و كبد ؛ قسم دهم :‌در منفعت در جميع بدن ؛‌قسم يازدهم :‌كيفيت استعمال ؛‌قسم دوازدهم : دركميت ؛‌قسم سيزدهم :‌در مضرت ها ؛‌قسم چهاردهم : در اصلاح دارو ؛‌قسم پانزدهم : در بدل دارو ؛‌قسم شانزدهم :‌علامة ادويه مذكوره ( عبدالله انوار در فهرستگان نسخ خطي)

حيطه موضوعي اين اثر، عمدتاً در حوزه داروشناسي و داروسازي است و انواع داروها را از جنبه هاي مختلف (شامل نام، ماهيت، مزاج، قوه، شيوه استعمال، آزمودن، مضرت ها و ...) معرفي كرده است.

فهرست فصل ها و ابواب اثر ارائه نشده است. به نظر مي رسد اثر داراي فصل ها يا ابواب مجزا نمي باشد.

اين اثر به ابوشجاع ذوالقرنين ابن عين الدوله ابن امير غازي اهدا شده است.

9312. تهران؛ مجلس شورا؛ شماره نسخه: 6643 خط: نسخ، كاتب: اسحاقى، محمد بن عبدالمعطى، تا: 20 ذى قعده 1038 ق؛ عناوين و جدول ها به شنگرف، عبارات اصلى جدول ها به خط ثلث و مشكى درشت. روى برگ اول نام كتاب و مولف و جدولى پزشكى و تملك محمد قاضى متوفيه و تملك فخرالدين بن شهاب الدين بنافى به سال 1072 ه- و مهر مربع ناخوانى ديده مى شود. در سه برگ پايانى تملك فخرالدين بن شهاب الدين مذكور در همان سال و چند يادداشت پزشكى از كتاب «من لا يسع الطبيب جهله» و اشعارى پزشكى به عربى و يك رباعى از امام على (ع) و يادداشت پزشكى متفرقه اى آمده است.؛ جلد: مقوائى، عطف و دور تيماج مشكى فرسوده، تعداد صفحات: 132 برگ، 19 سطر، اندازه: 15* 5/ 20 سم [شورا: ف: 20- 169] 9313. تهران؛ دانشگاه تهران؛ شماره نسخه: 3363- ف آغاز نسخه: بسمله. ان اول ما افتتح به الخطاب و اجمل ما ابتدء به الكتاب التعظيم لذكر الله والتنويه باسمائه ...؛ انجام نسخه: غنا هو البلح ذكر فى حرف الباء، غلتان هو الجذوار ذكر فى حرف الجيم خط: نسخ و نستعليق، بى كاتب، تا: قرن 10 وقرن 11؛ نسخه آقاى حاج باقر رقت. عنوان و نشان و گاهى به نسخ. جدول شنگرف و لاجورد. موريانه خورده.؛ كاغذ: هندى، جلد: گالينگور مقوايى، تعداد صفحات: 143 برگ، 23 سطر 10* 20، 19* 26 سطر، قطع: وزيرى [فيلمهاى دانشگاه تهران- ف: 2- 130] 9314. موصل؛ مدرسه الاحمديه (ضمن مكتبه الاوقاف العامه)؛ شماره نسخه: 17/ 20 بى كاتب، تا: 1135 ق؛ فى آخره و صفات طيبه؛ تعداد صفحات: 129 برگ،، اندازه: 23* 16 سم [الاوقاف العامه- موصل: 5- 212] 9315. تهران؛ مجلس شورا؛ شماره نسخه: 6799 خط: نستعليق هندى، بى كاتب، تا: قرن 12؛ عناوين به شنگرف و به خط نسخ، صفحات مجدول به شنگرف و آبى. كتاب را موريانه آسيب رسانده و برگها ترميم شده است، روى برگ اول مهر مربع ناخوان و نام كتا بو مولف و مهر كتابخانه «باقر ترقى» ديده مى شود.؛ جلد: گالينگور پارچه اى مشكى فرسوده، عطف و گوشه ها تيماج مشكى، تعداد صفحات: 141 برگ، مختلف سطر، اندازه: 14* 5/ 24 سم [شورا: ف: 20- 267] 9316. تهران؛ ملى ايران؛ شماره نسخه: 1656 آغاز نسخه: بسمله، لا اله الا الله، ان اولى ما افتتح به الخطاب و اجمل ما يبتدى به الكتاب.؛ انجام نسخه: غسا، هو الثلج غلنان هو الجدوار. خط: نسخ، بى كاتب، تا: قرن 12؛ با جدول هاى متعدد، جدول دور سطور قرمز، سر فصلها با مركب قرمز، زير هر سطر با مركب قرمز خط كشى شده. 1856/ د؛ كاغذ: فرنگى، جلد: مقوائى، تيماج ترياكى، ترنج كوبيده، يك لت از جلد افتاده، 155* 215، تعداد صفحات: 145 برگ، 21 سطر كامل سطر، اندازه: 115* 160 سم [ملى ايران: ف: 10- 236] (فهرست توصيفى دست نوشتهاى پزشكى دوره اسلامى، ج4، ص: 2646)

منابع كتابشناسي: ملي 236/10 منابع كتابشناسي: فيلم دانشگاه 130/2 منابع كتابشناسي: مجلس شورا 169/20 و 267/20 منابع كتابشناسي: مجلس شورا 80/19 منابع كتابشناسي: كشف الظنون :1859 مجله معهد المخطوطات العربيه :312/5 منابع كتابشناسي: اهدايي رهبر 427/9 منابع كتابشناسي: كشف الظنون 467، 1859، 1233 منابع كتابشناسي: الدكتور رمضان ششن و رفقائه فهرس مخطوطات الطب الاسلامي في مكتبات تركيا ص 295-296 منابع كتابشناسي: بروكلمان ذيل 1: 890 ماخذ: فهرست نسخه هاي خطي اهدايي حضرت آية الله العظمي سيد علي خامنه اي . ج.9 (فهرستگان نسخ خطي)