درمان بي‌نتيجه، بيهوده يا بي‌فايده؟

؟Medical futility, useless or frivolity

اخلاق پزشكي، دانشي كهن است. برخي از موضوعات مطرح در آن، سابقه اي تاريخي دارد و برخي ديگر از چالش هاي آن، نوين است و با پيشرفت هاي فناوري پديد آمده است. يكي از اين چالش ها كه سابقه اي تاريخي دارد اما به تازگي نمودي بيشتر يافته، «بي نتيجه بودن درمان» است. در تعريف آن گفته شده است، درماني كه نتواند به هدف تعيين شده ي خود برسد، بي نتيجه خواهد بود. اين موضوع در اواخر دهه ي هشتاد ميلادي، تحت عنوان واژه ي Medical Futility وارد متون پزشكي شد. براساس اين بررسي، مي توان نتيجه گرفت كه اين واژه را زماني بايد به كار ببريم كه احتمالاً، اقدام درماني، نتيجه ي مطلوب و آن «نتيجه »اي را كه تيم سلامت و بيمار/خانواده به دنبال آن هستند (سلامت بيمار)، محقق نخواهد كرد. در كشور ما براي اين عبارت، معادل هايي گوناگون ارائه شده است؛ «بي فايدگي پزشكي»، «بيهودگي در پزشكي» و حتي «درمان نابه جا» از آن جمله اند. اين مقاله در جست وجوي معادل فارسي مناسب براي اين مفهوم است. ازآنجاكه ممكن است استفاده از تعابيري مانند «بيهوده» يا «بي فايده»، باعث برداشت نادرست و پديدآمدن سوءتفاهم ميان بيمار/خانواده و تيم پزشكي شود و اعتماد بين بيمار/خانواده و تيم پزشكي را در معرض آسيب قرار دهد، بهترين تعبيري كه به نظر مي رسد مي توان جايگزين اين واژه ي انگليسي كرد، تعبير «درمان بي نتيجه» است

Medical ethics is an old science. Some of its issues have historical precedence, and others are modern challenges, and have emerged with advances in technology. One of such historic but newly emerging challenges is "bi’natijeghi-e-pezeshki (futile treatment)", which is defined as the treatment that cannot achieve its goal. This term entered medical literature as "medical futility" in late 1980s. Based on this investigation, it can be concluded that this term should only be used when the desired outcome following medical procedure and the outcome sought by the medical team and patient/family (patient's health) is unlikely to be realized. There are various equivalents for this term in our country (Islamic Republic of Iran), including "bi’fayedegi-e-pezeshki (medical uselessness)", "bi’houdeghi (frivolity) in medicine", and even "inappropriate treatment". The present article aimed to find a suitable Persian equivalent for this concept. The use of interpretations such as "frivolity" or "uselessness" may cause misunderstanding between patient/family and the medical team, and can ruin the trust between patient/family and the medical team. Thus, the best alternative to this English term appears to be "bi’natijeghi-e-pezeshki (futile treatment)".