رويكردي انتقادي به نابرابر ديه ي جراحت نافذه ي زنان با مردان (موضوع ماده ي 713 قانون مجازات اسلامي): مباني و ضرورت تساوي

Critical Approach to Inequivalence of Penetrating Injury’s Blood Money between Women and Men

جراحت نافذه از جمله جراحاتي است كه قانونگذار در كتاب چهارم قانون مجازات اسلامي، تحت عنوان ديات طي ماده ي 713 بدان اشاره كرده و مقرر داشته است: «نافذه جراحتي است كه با فرورفتن وسيله اي مانند نيزه يا گلوله در دست يا پا ايجاد مي شود، ديه ي آن در مرد يك دهم ديه ي كامل است و در زن ارش ثابت مي شود.» نكته ي شايسته ي توجه آن است كه مقنن، ضمان جراحت نافذه ي مرد را ديه ي مقدر به ميزان يك دهم ديه ي كامل قرار داده است، درحالي كه ضمان را در جراحت نافذه ي زنان، ارش مي داند. مباني ماده ي مذكور متخذ از ديدگاه گروهي از فقهاست؛ اما با مداقه در منابع فقهي دريافت مي شود كه گروه ديگري از فقها ديه ي جراحت نافذه را در مردان و زنان برابر دانسته و هر دو را مشمول ديه ي مقدر مي دانند. پژوهش حاضر براساس روش توصيفي تحليلي پس از طرح ديدگاه هاي مختلف فقهي، به ارزيابي ادله ي مزبور مي پردازد؛ سپس با اثبات نقص ادله ي ديدگاهي كه قائل به ثبوت ارش در جراحت نافذه براي زنان است، نشان مي دهد كه تاكيد حقوق اسلامي بر آن است كه ديه ي جراحت نافذه در مرد و زن، مساوي بوده و به ميزان يك دهم ديه ي كامل است.

Penetrative injury is one of the injuries which the legislator has mentioned in the fourth book of the Punishment Code: ''it's an injury which occurs by sinking of a tool like spear or bullet in hand or leg; the blood money for men is one tenth of a complete blood money and for women there is a “Arsh". Interestingly, the legislator has determined the sanction of this blood money as a complete blood money while in women it is just an Arsh. The foundation of this view is based upon some of the jurisprudents; however, contemplation in jurisprudential references shows that a group of other jurisprudents believe that blood money of penetrative injury is same for men and women. This essay examines the arguments of the two sides by a descriptive-analytic method. Then, it tries to prove the weaknesses of the view believing in an Arsh for women, it shows that the focus of the Islamic law is on the point that the blood money of penetrative injury is equal for men and women (both one tenth).