اعتباريابي الگوي مديريت استرس، از ديدگاه اسلام در سازمان هاي پراسترس

Crediting Islamic Model of Stress Management in Stressful Organizations

در دنياي امروز، با وجود مطالعات فراوان و صرف بودجه هاي كلان براي كنترل استرس شغلي، نياز به توليد الگويي كارآمد براي مديريت اين استرس، به شدت، احساس مي شود. آمار روزافزون معضلات اجتماعي و فردي برخاسته از استرس شغلي، از نشانه هاي ناكارآمدي مدل هاي پيشين، با وجود تلاش هاي فراوان، بوده است. اين مقاله، با هدف سنجش وضعيت موجود سازمان ها، به منظور اصلاح و كاهش استرس شغلي كاركنان شكل گرفت. پس از به دست آوردن پايايي و روايي مدل برگرفته از مرور ادبيات و مصاحبه ها و پرسش نامه ي خبرگي، آزمون مدل، نيازمند پژوهشي ميداني بود؛ لذا پرسش نامه اي محقق ساخته با تخصيص نود گويه براي توزيع در بخش هاي پراسترس شش بيمارستان دولتي آموزشي، نظامي و خصوصي، آماده شد. پس از دريافت نظرهاي شاغلان در بخش هاي پراسترس،يافته هاي جامعه ي آماري توصيف و تحليل شدند؛ همچنين، با به دست آمدن مدل مفهومي مديريت استرس شغلي از ديدگاه اسلام، مبتني بر خداباوري، تداوم زندگي پس از مرگ و اخلاق محوري و با توجه به اينكه بيمارستان ها يكي از مهم ترين سازمان هاي پراسترس شغلي قلمداد مي شوند، آزمون مدل نيز در بخش هاي پراسترس بيمارستان ها، فرضيه ي پژوهشگر را اثبات كرد؛ سپس، بر اساس نتايج به دست آمده، الزام تقويت باورهاي ديني در اين سازمان ها تبيين و مدل مديريت استرس شغلي كاركنان از ديدگاه اسلام، از طريق سنجش وضعيت موجود سازمان هاي پراسترس، تاييد شد. نهادهاي سياست گذار در امر سلامت، همچون: سازمان نظام پزشكي، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و دانشگاه هاي علوم پزشكي مي توانند از شاخص ها، مولفه ها و ابعاد مدل فوق بهره برداري كنند.

The increasing number of social and individual problems caused by occupational stress have been indicative of the ineffectiveness of the previous models despite many attempts. This article is intended to measure the current status of organizations in order to correct and reduce staff stress. After obtaining the reliability and validity of the model derived from the review of literature and interviews and the questionnaire of expert opinion, the model test required a field study, so a researcher-made questionnaire was developed with the allocation of 90 items. The questionnaire was prepared for distribution in the high-stress zone of six hospitals including public, military, and private hospitals. After receiving the opinions of the employees in the highstress zones and analyzing the findings of the statistical population, the conceptual model of occupational stress management from the point view of Islam was obtained and it was based on "God-belief, continuity of life after death and centrality of ethics". Considering that hospitals are one of the most important occupational organizations, the model test was used in the high-stress zones of hospitals' and proved the researchers’ hypothesis. So, the obligation to strengthen religious beliefs was explained in these organizations and the model of occupational stress management of employees from the Islamic point of view was confirmed by assessing the status of organizations. The indicators, components, and dimensions of the above model can be used by authorities of health policy such as Iranian medical council, the ministry of health and medical education, and medical sciences’ universities.