تحليل شكاف بين وضعيت موجود و مطلوب جانشين پروري: مطالعه موردي در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي

Gap Analysis between Current and Desired Situation of Succession Planning: A Case Study in Ministry of Health

مقدمه: تحولات فناوري، جهاني شدن، نياز به واكنش سريع به تغييرات محيطي و كاهش هزينه ها در صحنه رقابت فشرده و كاهش وفاداري كاركنان، ضرورت جانشين پروري در سازمان ها را تشديد مي كنند. مطالعه حاضر در سال 92 با هدف تعيين وضعيت موجود و مطلوب وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي و تحليل شكاف بين آنها انجام شد. روش كار: اين پژوهش از نوع توصيفي مقطعي است. داده ها از طريق پرسشنامه اي جمع آوري گرديد كه با بهره مندي از ادبيات موجودتوسط تيم پژوهش در دو بخش وضعيت موجود و مطلوب جانشين پروري تدوين شد، و پس از اطمينان از روايي و پايايي، به روش سرشماري بين 268 نفر از مديران كل، روساي دفاتر، معاونين مديران كل، روساي گروه هاي كارشناسي، كارشناسان مسئول و كارشناسان توزيع و سپس جمع آوري شد. براي تحليل داده ها از آزمون T زوجي در نرم افزار SPSS استفاده شد. يافته ها: وضع موجود سازمان در محورهاي شش گانه برنامه ريزي، فرهنگ سازماني، رويكرد سيستمي، الگوي شايستگي، مسير ارتقا شغلي و نقش مديران ارشد، در محيط پژوهش از امتياز قابل قبول بالاي 50درصد برخوردار است. در عين حال شكاف بين وضع موجود و مطلوب در تمامي ابعاد، معني دار بود. ميانگين امتياز وضع موجود در تمامي ابعاد 2/90 از پنج با انحراف معيار 1/06 و وضع مطلوب 3/82 با انحراف معيار 0/89 به دست آمد. بحث و نتيجه گيري: با توجه كسب امتياز قابل قبول در وضع موجود و معني داري شكاف بين وضع موجود و مطلوب سازمان براي استقرار جانشين پروري، به نظر مي رسد ماهيت و ويژگي هاي خاص سازمان مورد مطالعه، سطوح بالايي از توجه به مسئله حياتي جانشين پروري را طلب مي كند.

Introduction: Technological developments, globalization, the need for immediate reaction to environmental changes , reduction in costs in the presence of of intense competition, and a decrease in loyalty among the staff are all to emphasis the need for Succession Planning in organizations. This study aimed to assess the current and desired situations of Succession Planning by gap analysis in Iran Ministry of Health and Medical Education in 2013. Methods: This study is cross-sectional. A questionnaire benefiting from the existing literature was developed by a research team about current and the desired situations of Succession Planning. After ensuring validity and reliability, the questionnaire was distributed among 268 people from general managers, Heads of offices, deputies of general managers, Heads of expert groups, responsible Experts and Experts by the census. The data were analyzed by SPSS18 , using Paired T-test . Results: The current situation of organizations for Succession Planning based on the six axes including planning, organizational culture, systems approach, model of competence, professional upgrade path and the role of senior managers in the research, was acceptable rating over 50 percent. At the same time the gap between the current and desired situation in all aspects, was significant. Average rating of the status quo was 1.06 with a standard deviation of 2.90 while it was 3.82 with a standard deviation of 0.89 for the desired situation. Conclusion: Given the acceptable points in the current situation and a significant gap between current and desired situation for Succession Planning, it seems that the critical issue of Succession Planning should be taken into close consideration due to the nature and specific features of the organization under the study.