طراحي و روان‌سنجي ابزار 44 گويه‌اي سنجش آگاهي در مورد اچ‌ اي‌ وي / ايدز: مطالعه مبتني بر فرهنگ و جمعيت ايران

Development and Psychometric Analysis of A 44-Item HIV/AIDS Knowledge Scale: An Iranian Cultural and Population Based Study

مقدمه و اهداف: اچ‌آي‌وي/ايدز در خاورميانه و ايران با سرعت بيش‌تري نسبت به ساير كشورها درحال گسترش است. تعيين نيازهاي آموزشي گروه‌هاي جمعيتي در مورد ايدز، نيازمند ابزاري روا و پايا است. اين مطالعه با هدف طراحي و روان‌سنجي ابزار بومي سنجش آگاهي در مورد ايدز، متناسب با ارزش‌هاي فرهنگي و ويژگي‌هاي جمعيتي انجام شد. روش كار: بر اساس بررسي متون، 58 گويه‌ي مرتبط با آگاهي در مورد ايدز تهيه شد و روايي بيروني و دروني (محتوايي) ابزار، به روش كمي و كيفي و با بهره‌گيري از نظر گروه‌هاي هدف و پانل 15 نفره از خبرگان، مورد ارزيابي قرار گرفت. پايايي ابزار با مشاركت دانش‌آموزان، دانشجويان، دبيران، والدين و داوطبان سلامت، از راه بررسي همبستگي دروني گويه‌ها با محاسبه‌ي آلفاي كرونباخ و ثبات ابزار به روش آزمون بازآزمون ارزيابي شد. يافته‌ها: براساس فرايند ارزيابي روايي صوري و محتوايي، ابزار پژوهش شامل 44 گويه، با مقادير شاخص تأثير آيتم بالاي 5/1، نسبت روايي دروني بالاي 0/49 و شاخص روايي بالاي 0/79 طراحي و در سه بخش آگاهي عمومي (9 گويه)، آگاهي از راه‌هاي انتقال و عدم انتقال (25 گويه) و آگاهي از راه‌هاي پيش‌گيري از انتقال ايدز (10 گويه) تأييد شد. پايايي ابزار با محاسبه‌ي مقدار آلفاي كرونباخ0/99 – 0/77 و شاخص ضريب همبستگي بالاي 0/88 تأييد شد. نتيجه‌گيري: ابزار سنجش آگاهي ايدز، داراي روايي و پايايي مناسب و متناسب با ارزش‌هاي فرهنگي و جمعيتي ايران بوده و با ارايه مستندات كافي، قابليت به‌كارگيري در مطالعه‌هاي آتي را دارا است.

Background and Objectives: The pandemic of HIV/AIDS is spreading rapidly in the Middle East, in particular in Iran. Designing an educational program involves assessment of the educational needs of people with valid and culture-based tools. This study was conducted with the aim of psychometric analysis of an instrument for assessment of HIV/AIDS knowledge based on the Iranian culture in different population groups. Methods: In this psychometric analysis, 58 items related to AIDS knowledge were prepared based on a literature review. Then, the face validity and content validity of the instrument was determent by the impact item score, content validity ratio (CVR), and content validity index (CVI). The reliability of the scale was assessed by Cronbach’s alpha coefficient and test-retest. Results: Based on face validity and content validity, the research scale had 44 items with an item impact score > 1.5, a CVR > 0.49, and a CVI > 0.79. The Scale had three sections, general knowledge about HIV/AIDS (9 items), knowledge about HIV transmission (25 items), and knowledge about HIV/AIDS prevention (10 items). The Scale also had a high reliability (Cronbach’s alpha coefficient=0.77-0.91, ICC=0.88) Conclusion: The results of the study showed the instrument was a valid and reliable scale for measurement of knowledge about HIV/AIDS.