كاربست روش‌هاي آينده‌پژوهي به‌منظور توسعه ظرفيت فرآيند سياستگذاري نفت و گاز

Using Future Studies Methods to Develop Capability of the Oil and Gas Policies

هدف اين مقاله، توسعه ظرفيت فرآيند سياست گذاري عمومي از طريق به­ كارگيري روش‌هاي آينده ­پژوهي است. براي محدود شدن قلمرو و كاربردي­تر شدن نتايج و به دليل سوابق موجود، فرآيند سياستگذاري نفت و گاز به‌عنوان مورد مطالعه انتخاب گرديده است. به اين منظور پس از مطالعه ادبيات موضوع، پرسشنامه اي طراحي و پاسخ­هاي پانزده خبره، بر اساس نمونه مورد نياز در تحليل دلفي، اخذ گرديد. همچنين، روش دلفي فازي به منظور تحليل داده­هاي جمع‌آوري‌شده، استفاده شد. بر اساس نتايج حاصل، براي توسعه ظرفيت سياست گذاري عمومي در حوزه نفت و گاز، روش تفكر سيستمي در مرحله تشخيص و ارزيابي مسائل سياستي نفت و گاز، سناريونگاري در مرحله تدوين گزينه­هاي سياستي مربوطه، تحليل هزينه - فايده در مرحله ارزيابي گزينه­ هاي سياستي، برنامه­ ريزي اقدام در مرحله اجراي سياست و در نهايت بازبيني سياست و سنجش تأثير سياست در مرحله ارزيابي پس از اجرا، بيشترين تناسب را جهت توسعه ظرفيت سياست گذاري نفت و گاز دارند.

The importance of politics is so high that any attempt to improve the policy making process is considered important. This improvement can also be achieved by utilizing the capacity of other sciences like Futures Study. Therefore, the purpose of this paper is to develop the capacity of the public policy process through the use of futures study methods. For the purpose of limiting the scope and applicability of the results, the oil and gas policy process has been selected as the case of study. In order to this, after studying the literature, and with the opinion of the supervisor and counselors, a 6-point Likert Scales questionnaire was designed, and 15 experts answered the questions. The number of experts has been determined based on the required sample in Delphi analysis, so the fuzzy Delphi method has been used to analyze the data. Based on the results, system thinking method at the stage of identifying and evaluating policy issues stage, scenario at the stage of creating policy options, cost-benefit analysis at the ex-ante assessment stage, action plan at the policy implementation stage, and policy review and policy impact assessment at the ex-post evaluation stage are the most suitable.