بررسي تطبيقي اثرات سياستي آينده‌نگاري علم، فناوري و نوآوري

A comparative analysis of policy impacts of Science, Technology and Innovation foresight

در بررسي «اثرات آينده‌نگاري در سياستگذاري»، آينده‌نگاري به عنوان يك ابزار هوشمند راهبردي در نظر گرفته مي‌شود. اين عنوان، نشان‌دهنده ضرورت ارزيابي موضع آينده ­نگاري در سيستم سياستگذاري و شيوه­ هاي ارتقاي اثرات آن است. همچنين، پيش‌نياز طراحي موفقيت‌آميز فعاليت‌هاي آينده‌نگاري، دركي واضح از نوع اثر آينده‌نگاري بر سياست­گذاري مي­باشد و اين موضوع هدف تحقيق حاضر است. در همين راستا،‌ تحقيق حاضر با بهره­ گيري از روش تحليل تم به شناسايي و طبقه ­بندي اثرات سياستي برنامه ­هاي آينده­نگاري كشورهاي جهان پرداخته است. سپس بر پايه اثرات شناسايي شده، پرسشنامه ­اي طراحي و در ميان كنشگران و مطلعين پروژه آينده ­نگاري ملي كشور به روش نمونه­ گيري گلوله برفي توزيع شده است تا ميزان تحقق اثرات سياستي آن ارزيابي شود. نتايج اين بررسي نشان داده است كه اثراتي چون شبكه ­سازي، يادگيري جمعي و خلق دانش، بهبود روابط متقابل ميان بازيگران، تقويت نقش اجتماع در سياستگذاري و توسعه فرهنگ آينده ­نگاري، داراي وزن بالايي مي­باشند و وضعيت تحقق آنها مناسب بوده ولي وضعيت تحقق اثري نظير بهبود تصميم ­گيري و سياستگذاري چندان مناسب نبوده است. مزيتي كه تحقيق حاضر با مطالعه تجربيات آينده ­نگاري كشورهاي مختلف حاصل نموده، ايجاد يك دانش كدبندي شده در خصوص اثرات سياستي برنامه­ هاي آينده ­نگاري كشورهاست كه مي­تواند براي دست‌اندركاران آينده­ نگاري و سياستگذاري درس ­آموز باشد.

The title of “the impacts of foresight on policy” Implies that foresight as a Strategic intelligence. The title suggests the need for policymakers to assess the position of foresight in the policy system and ways to improve its impacts. Also, a prerequisite for successful design of foresight activities is a clear understanding of the types of foresight impacts on policy making and this is the aim of this study. In this regard, we are enjoying a thematic analysis to identify and classify the policy impacts of the world's foresight programs. Then, based on the identified impacts, a questionnaire have been designed and distributed among the actors of national foresight projects using snowball sampling to evaluate its policy effects. The results demonstrated that impacts such as networking, collective learning and knowledge creation, improvement of relations among actors, strengthening the role of community in development policy and foresight culture have a high weight and their realization is almost complete but the realization of an impactsuch as improved decision-making and policy making was not very good. An advantage of studying the experiences of foresight different countries, creating a codified knowledge about the policy impacts of foresight programs which can be instructive for those involved in foresight and policy making.