تاثير روش مراقبه اسلامي بر خود مراقبتي تغذيه ، شاخص هاي تن سنجي و فشار خون بيماران ديابتي

The Effect of Islamic Care Method on Nutritional Self-Care, Anthropometric Indices and Blood Pressure in Diabetic Patients

سابقه و هدف: ديابت شايع ترين بيماري متابوليك و شبكه‌اي از عوامل خطرزاي محيطي و ژنتيك است. اساس پيشگيري و كنترل ديابت بر خود مراقبتي و آموزش بيماران استوار است. روش مراقبه اسلامي از روش‌هاي متداول و موفق اصلاح رفتار در اخلاق و عرفان اسلامي مي‌باشد. مطالعه حاضر با هدف تعيين تاثير روش مراقبه اسلامي بر خود مراقبتي تغذيه، شاخص‌هاي تن سنجي و فشارخون بيماران ديابتي انجام شد. مواد و روش‌ها: در يك كارآزمايي باليني، 110 بيمار ميانسال ديابتي نوع دو، به‌طور تصادفي به دو گروه آزمون و كنترل تقسيم شدند. رفتارهاي خود مراقبتي تغذيه به وسيله پرسشنامه تعيين گرديد. وزن، قد و فشار خون بيماران اندازه‌گيري شد. در هر دو گروه آزمون و كنترل، آموزش‌هاي يكسان با محوريت تغذيه بيماران ديابتي ارائه گرديد. درگروه مداخله، آموزه‌هاي اسلامي و روش مراقبه تغذيه با هدف جلب رضايت خداوند، آموزش داده شد. متغيرهاي پژوهش دو ماه بعد در 98 بيمار، دوباره اندازه‌گيري شدند. تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 22، و آزمون هاي tمستقل و زوجي، كاي اسكوار، دقيق فيشر و كوواريانس صورت گرفت. يافته‌ها: پس از تعديل اثر متغيرهاي مخدوش گر، افزايش معني‌دار خود مراقبتي تغذيه (0/002>p) و كاهش معني دار وزن (0/05>p) بيماران گروه آزمون در مقايسه با گروه كنترل ديده شد. نتايج پژوهش بيانگر بهبود معني دار اغلب شاخص ها در هر يك از گروه‌هاي آزمون و كنترل در مرحله پس از مداخله بود (0/001>p). استنتاج: روش مراقبه اسلامي در ارتقاي رفتارهاي خود مراقبتي تغذيه و اصلاح شاخص وزن كارآيي داشت. به‌كارگيري اين روش در كنترل بيماري‌هاي مزمن متاثر از عوامل رفتاري، توصيه مي‌گردد.

Background and purpose: Diabetes is the most prevalent metabolic disease and a network of environmental and genetic risk factors. Control and prevention of diabetes are based on self-care and patients education. "The Method of Islamic Care" is a common and successful method of behavior modification in Islamic ethics and mysticism .The aim of this study was to evaluate the effect of Islamic Care Method on nutritional self-care, anthropometric indices and blood pressure in diabetic patients. Materials and methods: In a randomized clinical trial, 110 middle-aged patients with type two diabetes were randomly assigned to either the experimental or control group. Nutritional self-care behaviors were determined using a questionnaire. Weight, height and blood pressure were measured. The same education about diabetic diet was presented in both groups. In the intervention group Islamic teachings and Islamic Nutritional Care Method were taught with the intention of satisfying Allah. Two months later, the variables were measured again in 98 patients. Data analysis was performed in SPSS V.22, using Paired and Independent- samples T- Tests, Chi-square, and Analysis of covariance. Results: After adjustment for confounding variables, the intervention group had a significant increase in nutritional self-care (P>0.002) and significant decrease in weight (P>0.05) compared with those in the control group. The results indicated significant improvements in most of the indices in both groups at post-intervention (P>0.001). Conclusion: Islamic Care Method demonstrated its efficacy in promoting nutritional self-care behaviors and reducing weight indicator. This method is recommended for controlling chronic diseases influenced by behavioral factors.