عملكرد و نگرش مبتلايان به ديابت شهر ساري در مورد روش‌هاي طب مكمل/جايگزين و عوامل مرتبط با آن در سال 94-93

Attitude and practice of diabetic patients towards Complementary/alternative medicine and related factors, Sari, 2014-2015

سابقه و هدف: هدف اين مطالعه بررسي ميزان استفاده از روش‌هاي مكمل/ جايگزين در بيماران مبتلا به ديابت مراجعه‌كننده به درمانگاه‌هاي ديابت شهر ساري و عوامل موثر و بررسي نگرش و رضايتمندي آن‌ها از اين روش‌ها بود. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي، ميزان به‌كارگيري روش‌هاي طب مكمل/ جايگزين، روش آشنايي بيماران با اين روش‌ها، نگرش و رضايتمندي آن‌ها از اين روش‌ها در 270 بيمار مبتلا به ديابت توسط پرسشنامه‌اي مورد بررسي قرار گرفت. هم‌چنين عوامل موثر با استفاده از آزمون‌هاي تي‌تست وكاي مربع و رگرسيون لجستيك تحليل شد. يافته‌ها: 99 نفر (36/6 درصد) از شركت‌كنندگان، در يك سال قبل از مطالعه حداقل از يكي از روش‌هاي طب مكمل/ جايگزين استفاده كرده بودندكه به ترتيب فراواني گياهان دارويي (85 نفر)، حجامت (14 نفر)، طب سوزني (11 نفر)، فصد (5 نفر) و ماساژ (1 نفر) بود. فراوان‌ترين گياهان استفاده شده گزنه، شنبليله، زرشك، دارچين و چاي سبز بودند. بيش از 51 درصد از افراد، از اثرات اين روش‌ها ابراز رضايت و بيش از 67 درصد تمايل به استفاده مجدد داشتند. نگرش مثبت نسبت به اين روش‌ها در 47 نفر (17/4 درصد) از افراد شركت‌كننده وجود داشت. ارتباط معنادار آماري ميان استفاده از روش‌هاي مذكور با تأهل (0/02=p)، مدت ابتلا به ديابت (0/01=p) و مدت درمان (0/02=p) مشاهده شد. استنتاج: نتايج اين مطالعه نشان دهنده شيوع بالاي استفاده از روش‌هاي غير رايج در بيماران ديابتي و ارتباط آن با مدت ابتلا و درمان ديابت بود. لذا مطالعات بيش‌تري جهت ارزيابي ميزان اثر، عوارض و تداخلات اين روش‌ها با درمان‌هاي رايج توصيه مي شود.

Background and purpose: The purpose of this study was to evaluate the use of complementary/alternative medicine (CAM) and related factors in diabetic patients attending diabetes clinics in Sari and their attitudes and satisfaction. Materials and methods: In this cross-sectional study, the use of CAM methods, attitude and satisfaction of 270 diabetic patients, were assessed by a questionnaire. The t-test, chi-square test and logistic regression were used to analyze the related factors. Results: Among the participants 99 (36.6%) had used at least one of the CAM methods in the year before the study. The most commonly used CAM were medicinal plants (n= 85 patients), cupping (n= 14), acupuncture (n= 11), bloodletting (n= 5), and massage (n= 1). The most common herbs were nettle, fenugreek, barberry, cinnamon, and green tea. More than 51% of patients expressed their satisfaction with the effects of these methods and over 67% were willing to use them again. There was a positive attitude towards CAM methods in 47 patients (17.4%). A significant correlation was observed between the use of these methods and marriage (P= 0.02), duration of disease (P=0.01) and duration of treatment (P=0.02). Conclusion: In our study, the use of non-conventional methods in diabetic patients was found to be common which was related to duration of diabetes and its therapy. More studies are needed to evaluate the effects, side effects and interactions of these methods with conventional methods in treatment of diabetes.