اثر بخشي آموزش مهارت‌هاي ارتباطي بر افزايش سازگاري زناشويي همسران معتادان و پيشگيري از بازگشت معتادان مرد در شهر اصفهان

The Effectiveness of Training in Communicative Skills Training with A Cognitive – Behaviorist Approach on Spouses ’Marital Adjustment and the Prevention of Addicts from Relapsing in Male Addicts in Isfahan

طرح مساله: اين پژوهش به اثربخشي آموزش مهارت‌هاي ارتباطي، با رويكرد شناختي- رفتاري ، بر ميزان سازگاري زناشويي همسران معتادان و پيشگيري از عود معتادان مي‌پردازد. روش: بررسي حاضر، يك پژوهشي شبه تجربي است كه با دو گروه آزمايش و كنترل انجام شده و ضمن استفاده از متغير آزمايشي (آموزش‌هاي مهارت هاي ارتباطي به مدت 8 جلسه)، از پيش آزمون و پس آزمون 1 و پس آزمون 2، به فاصلۀ 2 ماه استفاده شده‌ است. نمونۀ مورد نظر پژوهش با استفاده از نمونه‌گيري در دسترس، از ميان همسران معتادان مرد انتخاب شد كه در حال اتمام مراحل ترك خود بوده، در مقطع زماني 4 ماه (از فروردين تا تيرماه 1386)، به مركز ترك اعتياد بهزيستي اصفهان مراجعه كرده و نمرات سازگاري زناشويي آنها زير حد ميانگين بوده است. (1 انحراف استاندارد زير ميانگين). براي تجزيه و تحليل داده‌هاي به دست آمده در اين پژوهش نيز از روش تحليل واريانس با اندازه‌هاي ‌مكرر و آزمون معناداري (خي‌دو) استفاده شد. ابزار پژوهش، مقياس سازگاري زناشويي اسپانير (1979)، با چهار مؤلفۀ (رضايت ‌زناشويي، همبستگي دونفري، توافق ‌دو نفري و ابراز محبت زناشويي) بوده است و براي سنجش بازگشت به مصرف معتادان از «تست آزمايشگاهي تشخيص سريع» ، استفاده شد. يافته‌ها: نتايج به دست آمده، حاكي از آن است كه آموزش مهارت‌هاي ارتباطي، در سازگاري كلي، تأثير مثبت داشته، همچنين آموزش مهارت‌هاي ارتباطي بر مؤلفه‌هاي توافق دو نفري و ابراز محبت، تأثير مثبت نشان داد و به افزايش هر يك از شاخص‌هاي ياد شده منجر شد، اما در مؤلفه‌هاي رضايت زناشويي و همبستگي دو نفري تأثير مثبتي مشاهده نشد. همچنين در پيشگيري از بازگشت معتادان مرد نيز تعداد بازگشت به مصرف در گروه كنترل، بيشتر از گروه آزمايش‌ بود ولي از لحاظ آماري معنادار نبود. نتايج: در كل، نتايج حاصل از اين بررسي نشان مي دهد كه آموزش مهارت‌هاي ارتباطي، با رويكرد شناختي- رفتاري، بر سازگاري زناشويي همسران معتادان مرد مؤثر است.

Objectives: The general objective of the present research is to examine the effect of training in communicative skills with a cognitive – behaviorist approach on spouses ’marital adjustment and the prevention of men’s addiction from relapsing. Methods: This study is a Quasi – experimental research which is carried on with 2 groups of control and experimental subjects by using an experimental variable (training in relation ship skills for 8 sessions), in this study we have also used a pretest and a post test and follow up was used after 2 months. The samples were selected among addicts ‘wives. The addicts were completing their quitting stages and they had been referring to addiction quitting center in Isfahan for four month and the Wives marital adjustment scores were below average (1 Standard deviation below average). The study tool was marital adjustment measure of Spanier (1979) with 4 factors including marital satisfaction .mutual correlation, mutual agreement and love expression. To measure the possibility addicts ‘relapsing to drug, experimental test for fast recognition (Rapid) was utilized. The selection of samples was done through available sampling and for analysis of data repeated measures of variance analysis and χ2 statistical test were used in this study. Findings: The result showed that training in communicative skills with a cognitive-behaviorist approach influences positively general adjustment. No positive effect was noticed in marital satisfaction and mutual correlation factors. There is positive effect of training skills on mutual agreement and love expression factors. Furthermore, the prevention of addicts from relapsing in male addicts, the number of relapse in control group is more than experimental group but this different was not significant. Results: In general, communicative skills training with a cognitive – behaviorist approach effects spouses adjustment of male addicts.