بررسي و اندازه گيري فلزات سنگين (مس و روي) در رسوب وكفزيان رودخانه نمرود در استان تهران

Heavy metals (Zinc, Copper) in sediment and macrobenthose of Namrood River in Tehran Province

جامعه موجودات كفزي به عنوان مهم ترين منبع غذايي آبزيان به منظور ارزيابي شرايط آب رودخانه و محيط زيست مورد توجه قراردارد. در اين مطالعه اثر صنايع و كارگاه ­هاي پرورشي موجود در اطراف رودخانه نمرود بر كيفيت آب يا رسوب و جوامع كفزي مورد بررسي قرار گرفته است.در تحقيق حاضر، سه ايستگاه براي نمونه برداري در نظر گرفته شد. ايستگاه شاهد در بخش بالادست رودخانه نمرود و سپس با فاصله 30 كيلومتر از هم، دو ايستگاه يكي در بخش ابتدايي (بالا دست) و ديگري در بخش پاييني (پايين دست ) رودخانه انتخاب گرديد. نمونه­برداري در دو فصل سرد و گرم سال( اواسط اسفند ماه و اواسط خردادماه سال 1388) از رسوبات و كفزيان مهم رودخانه( Chironomidae و Gammarus pluex) انجام گرديد و غلظت فلزهاي روي و مس با دستگاه جذب اتمي شعله اي مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج حاصل نشان داد كه ميزان غلظت مس از ppm 0/170 تا ppm 0/966 در نمونه­هاي كفزي متغير بوده و ميزان غلظت روي در كفزيان از ppm 0/187 تا ppm 3/846بدست آمد. نتايج به دست آمده نشان مي­دهد رسوبات ايستگاه بالا دست در فصل سرد وگرم داراي بيشترين ميزان مس در بين نمونه­ها مي­باشد و فلز روي بيشترين ميانگين غلظت را در رسوبات ايستگاه بالادست در فصل سرد دارا مي­باشد.مقايسه ميانگين غلظت عناصرمورد ارزيابي در رسوب و كفزيان با مقاديراستاندارد سازمان بهداشت جهاني،بيانگرمقادير كمتر ازحداستاندارد براي عناصر مس و روي بود.

Benthic macroinvertebrate communities are one of the key biological components considered for the assessment of benthic integrity in the context of the Water Framework Directive. The effect of industrial and agricultural wastewater effluent on water quality, habitat quality, and benthic macroinvertebrates of an urban stream in Namrood River located in Firoozkooh (Tehran province, Iran) was investigated in this study. The Namrood River is situated by the main road and is being polluted by pollutants from tourism industry and recreational centers, gas stations, sewage from villages, agricultural wastewater and fish culture effluent. In the present study, three stations were selected, one station as blank and two stations, up and downstream were selected to sample the sediments and Chironomidae and Gammarus pluex in both cold and warm seasons of the year. The copper and zinc levels were measured in sediment and benthos. The results showed that copper and zinc concentration range in benthos were 0.170-0.966 and 0.187-3.846 ppm, respectively. Sediments of the upstream station had the highest copper concentration among the samples in both cold and warm seasons of the year and the highest concentration of Zn was observed in sediments of upstream station in cold season.Comparing the average concentration of studied elements with WHO permissible limits showed concentrations lower than standard for Copper and Zinc element in sediment and benthos.‌