بررسي و مقايسه تكانشگري شناختي و توانايي برنامه ريزي در افراد مبتلا و غيرمبتلا به سوءمصرف مواد

Comparison of cognitive impulsivity and planning ability between substance abusers and normal people

هدف: سوءمصرف مواد با مجموعه اي از بدكاركردي هاي اجرايي مغز همراه است كه پژوهش حاضر با هدف مقايسه كاركردهاي اجرايي تكانشگري شناختي (تصميم گيري و بازداري پاسخ) و برنامه ريزي در افراد معتاد و بهنجار صورت گرفت. روش: روش پژوهش مطالعه حاضر از نوع علي-مقايسه اي بود. جامعه آماري شامل تمامي معتادان بستري در مراكز ترك اعتياد شهر اردبيل بودند كه از ارديبهشت تا تير ماه سال 1396 به مراكز ترك اعتياد مراجعه كرده بودند. نمونه پژوهش حاضر شامل 60 نفر از افراد مذكور بودند كه با روش نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند. همچنين 60 فرد غيرمعتاد كه به لحاظ سن، سطح تحصيلات و وضعيت تاهل با گروه معتاد همتا بودند نيز از ميان همراهان بيماران به شيوه در ­دسترس انتخاب شدند. هر دو گروه در آزمون قماربازي آيوا (IGT)، آزمون برو/نرو (GO/NO GO) و برج لندن شركت كردند. يافته ها: نتايج نشان داد كه تكانشگري شناختي (تصميم گيري و بازداري پاسخ) در افراد معتاد بيشتر و توانايي برنامه­ريزي در آنان ضعيف تر از افراد غيرمعتاد است. نتيجه گيري: افراد وابسته به مواد مخدر نسبت به افراد عادي تصميم گيري پرخطر، بازداري پاسخ كمتر و توانايي برنامه ريزي ضعيف تري دارند. بنابراين نقص در كاركردهاي اجرايي با سوءمصرف مواد رابطه دارد.

Objective: Substance abuse is associated with a series of brain executive dysfunctions. This research aims at comparing cognitive impulsivity (decision-making and response inhibition) and planning ability between addicted and non-addicted people. Method: The method of the current study was causal-comparative. All the Addicts admitted to addiction treatment centers of Ardabil city who had referred to the centers from April 21, 2017 to July 22, 2017 constituted the statistical population of this research. The research sample consisted of 60 participants who were selected via convenience sampling method from among the research population. Moreover, 60 non-addicts who were matched with the addicted group in terms of age, education, and marital status were selected via convenience sampling method from among the patients' companions and others. Both groups participated in Iowa Gambling test, Go-No Go task, and Tower of London task. Results: The results showed that cognitive impulsivity (decision-making and response inhibition) is observed in addicts more than that in non-addicts while planning ability is observed in the addicted group to a lower extent than that in the non-addicted group. Conclusion: Drug dependent individuals have more risky decision-making processes, lower response inhibition, and weaker planning ability compared to ordinary people. Thus, executive dysfunctions are associated with substance abuse.