تحولات سياسي ـ اجتماعي جهان اسلام در سده‌هاي سيزدهم و چهاردهم هجري و تاثير آن بر شكل‌گيري رويكردهاي نوين به تفسير قرآن

The Socio-Political Changes in the Islamic World in the 13th and 14th Centuries and their Impacts on the Development of New Approaches to the Interpretation of the Quran

در اين مقاله با بررسي تاريخي، به روش مطالعه تطبيقي خُردِ متوازن، روش بهره گيري مفسِّران مسلمان از تفسير قرآن به قرآن، كه منبعث از جريان منطقي وحي، روشنگري دروني قرآن، قطعيت و صحت متن و تقدم متن بر دانش يا موضع مفسِّر بوده و تفسيرگري در آن فرآيند فهمي جامع از متن دانسته شده، به بررسي تحول اين رويكرد تفسيري در سده چهاردهم هجري پرداخته و روشن خواهد كرد كه چگونه اين رويكرد تفسيري و مفسِّران طرفدار آن، چون علّامه سيد محمّد حسين طباطبايي در "الميزان في تفسيرالقرآن" و الشيخ محمد الأمين الشنقيطي در "أضواء البيان في إيضاح القرآن بالقرآن"، متن گرا بوده و ضرورت هاي فكري ـ اجتماعي عصر، آنان را به اين رويكرد متوجه ساخته است.

Using historical survey based on the symmetrical micro-comparison method, this article deals with how Muslim interpreters employed the Quran-through-Quran interpretation, which was derived from the logical flow of the revelation, the inner enlightenment of the Quran, the certainty and authenticity of the text and the priority of the text over the interpreter's knowledge or position and in which interpretation is considered a process of comprehensive understanding of the text, and examines the evolution of this interpretation approach in the 14th century (AH). The findings of the study reveal how this interpretation approach and its adherents, such as Allameh Seyyed Mohammad Hossein Tabatabae’i in al-Mizsan fi Tafsir al-Qaran and al-Sheikh Muhammad al-Amin al-Shinqiti in Adhwa al-Bayan fi Idhah al-Quran bil-Quran, were text-oriented and the socio-scholastic requirements of the era led them towards this approach.