پيش بيني مراحل سه گانه سيگاري شدن در دانش آموزان دبيرستان هاي پسرانه شيراز

Predicting Three Stages of Smoking Acquisition in the Male Students of Shiraz High Schools

زمينه و اهداف: مرحله بندي استعمال سيگار در مطالعات مربوط به استعمال سيگار نوجوانان به طور وسيع به كار مي رود. هدف اين مطالعه يافتن ارتباط بين مراحل استعمال سيگار با عوامل فردي و محيطي ـ اجتماعي است. روش بررسي: اين مقاله مربوط به اولين مرحله يك مطالعه طولي است كه هدف آن تعيين شيوع مراحل سه گانه (غيرسيگاري، سيگار آزموده وسيگاري معمول) استعمال سيگار و عوامل پيش بيني كننده انتقال در مراحل است. بيست دبيرستان بر حسب نوع مدرسه از ميان دبيرستان هاي پسرانه شهر شيراز به طور تصادفي انتخاب شد و 1132 دانش آموز ( با دامنه سني 19-14 سال ) حاضر در 45 كلاس، پرسشنامه 38 سؤالي حاوي رفتار استعمال سيگار و بعضي عوامل خطر زا را تكميل كردند. با استفاده از آناليز تشخيصي گام به گام، عوامل مرتبط با مراحل استعمال سيگار مقايسه شد. يافته ها: در كل، 19/4 % دانش آموزان استعمال سيگار را تجربه كرده بودند و 2/5 % سيگاري بودند . آناليز تشخيصي نشان داد كه نگرش مثبت به استعمال سيگار، تجربه مصرف الكل، تجربه مصرف مواد غير مجاز ، داشتن دوستان نزديك سيگاري و نمرات اعتماد به نفس در پيش بيني مراحل سيگاري شدن دانش آموزان مورد استفاده قرار مي گيرند وجمعاً مي توانند 70/3 % دانش آموزان را در مراحل سه گانه استعمال سيگار طبقه بندي كنند. نتيجه گيري: چون شروع استعمال سيگار پيشگو كننده قوي براي سيگاري شدن است، يافته هاي اين مطالعه اقدامات پيشگيري در دوره نوجواني و قبل از آن را توصيه مي كند. اقدامات پيشگيري از استعمال سيگار نوجوانان بايد مطابق با مراحل سيگاري شدن و با توجه به عوامل خطرزا باشد.

Background and Objectives: A staged model of smoking adoption has been widely applied in the studies of adolescent smoking. This paper examined the effects of socio-environmental and personal factors on three stages of the smoking continuum among a sample of grade-10 male students, aged 14-19 years, at 20 high schools in Shiraz city. Materials and Methods: This is the first step of a longitudinal study related to adolescents smoking and predictors of transition in the stages. A self- administered questionnaire with 38 questions was distributed to 1132 grade-10 students among 45 classes from a possible population of 14000 students. Multivariate discriminant function analysis was used to analyze the data. Results: Overall 19.4 percent of students ased to smoke. Eighty Point six Percent, 16.9%, and 2.5% were never smoker experimenter and regular smoker, respectively. The discriminant function analysis indicated that attitude toward smoking, ever use of alcohol, ever use of illicit drugs and best friends smoked dominate the construct; the contribution of self-esteem is less important. Finally, these variables permitted the correct classification of 70.3 % out of students into the stages of smoking acquisition. Conclusion: The content of smoking prevention programs for adolescents should be adapted to each stages of smoking acquisition. This finding has important public health significance, but further research is required to determine if the association is causal. MJTUMS, NO. 64, 10-15, 2005