زمينه هاي اجتماعي بحران سياسي در ايران معاصر (گسترش شكاف ميان ايدئولوژي رسمي و كردارهاي عمومي)

The social Bases of Political Crises in Contemporary Iran

موضوع اصلي اين مقاله از يك سو بررسي زمينه هاي اجتماعي پيدايش شكاف فزاينده ميان ايدئولوژي دولتي يا هنجارهاي رسمي و از سوي ديگر كردارها و گرايش هاي عمومي يا هنجارهاي غيررسمي در نظام جمهوري اسلامي ايران است. بر اساس استدلال اصلي اين مقاله، بحران هايي چون بحران مشروعيت، مشاركت، كارايي و غيره ريشه در همين بحران بنيادي دارند كه مي توان از آن به عنوان بحراني اجراي پروژه دولت ايدئولوژيك ديني در عرصه اجتماعي و فرهنگي سخن گفت. در بخش نخست مقاله با آوردن برخي از شواهد عيني، برخي از ابعاد بحران در اجراي پروژه دولت ايدئولوژيك را توضيح مي دهيم و در بخش دوم پيامدهاي ديني بحران بنيادين را از لحاظ گسترش انفعال سياسي بررسي مي كنيم. در بخش نخست از برخي پژوهش هاي ميداني و نظرسنجي هاي عمومي بهره برداري شده است. در بخش دوم با استفاده از مفهوم آنومي در جامعه شناسي دوركهايمي پيامدهاي ناشي از ضعف نمادهاي همبستگي، پاره پارگي نظام ارزشي، تعارفي در الگوهاي رفتاري و گسترش انفعال و بي تفاوتي به عنوان جغرافيايي فرهنگ و اخلاق و سياست در ايران معاصر توضيح داده شده اند. در اين بخش نيز از برخي مطالبات پيمايش و نظرسنجي ها براي اثبات موضوع بهره برداري شده است. در بخش نتيجه گيري نيز به تاثير آنومي اجتماعي فزاينده بر صورتبندي نظام سياسي ايران در حال و آينده اشاره شده است.

This article takes up as its control issue the growing rift between the official Is¬lamic ideology and public life and practices. The main argument is that other cri¬ses such as those of legitimation, participation and efficacy are rooted in a more fundamental crisis i.e. the failure to neconstruct public practices and self-under¬standings according to the tenets of the ideology of the state. In the first section variods data and information has been employed in order to depict the various aspects of the fundamental crisis of identity-building. In the second section the consequences of this fundamental crisis for general political life have been explained. Employing the control theoritical concept of anomy from the Durkheinian socio-logical apparatus, the article surveys the major contours of coltural, moral and political life in the country. In the conclusion the probable impacts of social anomy for the shape of the political system in the near future have been analysed.