اثرات ضد دردي و ضد التهابي عصاره الكلي ريزوم زنبق بياباني (Iris songarcia Schrenk) در موش كوچك آزمايشگاهي

Antinociceptive and Anti-inflammatory Activities of Iris songarica Schrenk Rhizome Ethanolic Extract in Mice

زمينه و هدف: ريشه زنبق بياباني در طب سنتي به عنوان مسكن توصيه مي شود. با اين وجود، تا­كنون اثرات آن مورد ارزيابي علمي قرار نگرفته است. بنابراين، مطالعه حاضر به منظور ارزيابي اثرات ضد دردي و ضد التهابي عصاره الكلي ريزوم زنبق در موش آزمايشگاهي طراحي گرديد. مواد و روش ها: در اين مطالعه تجربي از موش هاي نر نژاد بالب-سي استفاده شد. 40 سر موش به پنج گروه مساوي تقسيم شده (كنترل، مورفين 5 ميلي­گرم بر كيلوگرم ، عصاره در دوزهاي 100 و 200، 300 ميلي­گرم بر كيلوگرم) و با آزمون هات پليت در زمان هاي 30، 60 و 120دقيقه بعد از دريافت مداخلات مورد ارزيابي قرار گرفتند. علاوه بر اين، 36 موش ديگر به شش گروه مساوي تقسيم (كنترل بدون ايجاد التهاب، مدل التهاب، دگزا متازون 5 ميلي­گرم بر كيلوگرم، عصاره در دوزهاي 100 و 200، 300 ميلي گرم بر كيلوگرم) و با آزمون ايجاد التهاب توسط گزيلل بررسي شدند. تمام مداخلات به صورت تزريق درون صفاقي انجام شد. داده ها با آزمون هاي آماري تحليل واريانس يك­طرفه يا كروسكال واليس و به كمك نرم افزار آماري SPSS تحليل شدند. يافته­ ها: در قياس با گروه كنترل، عصاره در تمام دوزها به طور معني داري زمان پاسخ به محرك حرارتي را افزايش داد (05/0< p). اين توانايي در دوزهاي بالا و يا زمان بيشتر با مورفين برابر بود. هم­چنين عصاره در تمام دوزها، مشابه داروي دگزامتازون، به طور معني­داري(001/0< p) سبب كاهش التهاب در موش­ ها گرديد. نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه به طور آشكار نشان داد كه ريزوم زنبق بياباني خواص ضد دردي و ضد التهابي در موش كوچك آزمايشگاهي دارد.

Background: The rhizome of Iris songarica Scherenk has been prescribed as anodyne in Persian traditional medicine system. However, its effects have never been investigated experimentally. Thus, the present study was designed to evaluate the antinociceptive and anti-inflammatory effects of alcoholic extract of Iris songarica Scherenk rhizome in mice. Material and Methods: In this experimental study, adult male balb/c mice were used. 40 animals were allocated into five equal groups (control, morphine 5mg/kg, the extracts at doses of 100, 200 and 300 mg.kg) and tested for antinociceptive evaluation via using hot-plate in 30,60 and 120 minutes after the investigations. Also, the other 36 mice were divided into six equal groups (no-inflammation control, inflammation model, dexamethasone 4 mg/kg and the extracts at doses of 100, 200 and 300 mg.kg) and evaluated for anti-inflammatory activity in xylene induced inflammation model. All the investigations were done via intraperitoneal injection. Data were analyzed using one-way ANOVA or Kruskal-Wallis tests in SPSS. Results: Compared to the control group, the extract at the all doses could increase latency time in hot plate test at 30, 60 and 120 minutes after investigation (p<0.05).This potential was comparable to morphine in the high doses or long time. In addition, the extracts at the all doses exhibited high anti-inflammatory activity which was comparable to dexamethasone (p<0.001). Conclusion: The results of present study clearly showed that Iris songarica Scherenk rhizome has antinociceptive and anti-inflammatory activities in mice.