نقدي بر رويكرد روش‌ شناسي و منطق تحليلي كتاب اسلام متصوفان

A Critical Attitude to the Methodology and Analytical Logic of “The Islam of Sufis”

اسلام متصوفان عنوان نوشتاري از نويسنده تونسي محمد طيب در حوزه تحقيقات تصوف و عرفان است. در اين جستار تلاش خواهد شد ضمن مطالعه، بررسي و معرفي كتاب مذكور، اين نوشتار از لحاظ شكلي و محتوايي با نگرشي انتقادي مورد ارزيابي و نقد و بررسي علمي قرار گيرد. بنابراين در اين بررسي ضمن نقد ساختار كلي، شيوه طراحي، تنظيم و چاپ اثر، اهداف و مباني نظري و علمي پژوهش ياد شده در مقدمه، متن و محتواي علمي، نتيجه، مستندات و منابع تحقيق مورد نقادي واقع ‌شده، به‌ علاوه نوع نگره تحقيقاتي و روش‌ شناسي مولف و منطق تحليلي ايشان در پردازش متن و ضعف‌ هاي علمي و صوري اثر مذكور مورد بحث و بررسي محتوايي و شكلي قرار گرفته، نگره روش ‌شناسانه هرمنيوتيك از اسلام به عنوان اسلام صوفيانه، مساله غفلت از گستره جغرافيايي تصوف و تنوع فكري جريان‌ هاي صوفيانه، و فقدان نگرش انتقادي و تبارشناسانه در پي‌ جويي سرچشمه‌ هاي انديشه صوفيانه و تصور واحد مولف از تصوف به‌عنوان شكلي از اسلام «اسلام صوفيانه» از مواردي محتوايي و روشي است كه مورد نقادي قرار گرفته است.

“The Islam of Sufis” is the title of a book authored by the Tunisian writer, Mohammad Tayeb, on the Tasawwuf and Irfan. It is here not only attempted to introduce and scrutinize the book but also to revise and criticize its contents. Therefore, characteristics such as general structure, outline, adjustment, publication, introductory aims and theoretical themes, discussions, conclusions, and cited references are addressed. Moreover, methodological approach of the author and his analytical logic or reasoning, along with drawbacks of the work, is discussed. Methodologically the hermeneutic approach of Sufism Islam, lack of paying attention to the geographic extension of Tasawwuf and the variety of Sufism movements, lack of genealogical and critical attitude to the origins of Sufism thoughts, and taking the Tasawwuf as a kind of Islamic religion (Sufism Islam) are the most notable criticized issues.