موزه ها و هويت ها، تحليلي مردم شناختي از بازديد موزه

موزه ها عامل قدرتمندي براي ايجاد و انقال معاني، و تغيير باورهاي پيشيني است، كه داراي منشاء و خاستگاه هاي متفاوتي مانند: تجربيات رودرو، رسانه، نوشته و روايات در مورد ديگران هستند و مبنايي براي پيش داوري هاي قومي هستند. اين فرآيند تحت تأثير اهداف و نيات طراحان، ويژگيهاي فيزيكي موزه، و زمينه اجتماعي و فرهنگي بازديدكنندگان مي توانند منجر به توليد معاني متنوعي شوند. موزه فلك الافلاك اطلاعاتي را درباره ي تاريخ و فرهنگ اقوام لك و لر به نمايش مي گذارد. اين كه بازديدكنندگان چه تصوير و معاني را در رابطه با مردم لرستان از اين موزه اخذ كرده و اين تصوير چه تأثيري بر درك آنها از هويت قومي و ملي دارد، حوزه تمركز اين مطالعه است. اين مطالعه كيفي با رويكردي مردم نگارانه انجام شده و براي تحليل پيامهاي ثبت شده از تكنيكهاي تحليل داده هاي كيفي بهره گرفته شده است. تحليل قلمرو، طبقه بندي تحليلي و تحليل مولفه اي از جمله تكنيك هاي به كار رفته در تحليل پيامها است. به علاوه براي رسيدن به اعتبار بيشتر نتايج تحليل پيام ها، براي گردآوري داده ها از مشاهده مشاركتي و مصاحبه، و براي روشني بخشي به سئوالات مطرح شده از تحليل پيامها و تطبيق يافته ها نيز بهره گرفته شده است. برآيند اين تحليل ها، برداشت هاي بازديدكنندگان را از هويت در دو سطح قومي و ملي، منعكس ميكند. يافته ها حاكي از اين است كه مردم محلي با ديدن دانش و فرهنگ اجدادشان به فرهنگ و هويت بومي خود مي بالند و بازديدكنندگان غيربومي كه ديدگاه تازه اي را نسبت به اقوام لك و لر كسب كرده اند، به هويت و تاريخ لرستان به عنوان بخشي از هويت ملي خود افتخار مي كنند. تجربه ديدار از موزه، تلقي بازديدكنندگان را از هويت خود در سطوح مختلف ملي و قومي تغيير و استحكام مي بخشد. مخاطبان بومي در نتيجه بازديد تعلق خاطر و رضايت بيشتري از هويت قومي خود احساس مي كنند و بازديدكنندگان غير محلي ضمن بيان تغيير ايجاد شده در ديدگاه خود نسبت به مردم لرستان، آن را مايه مباهات خود و بخشي از هويت ملي خود تفسير مي كنند. همچنين تمايز جنسيتي بازديدكنندگان بر تفسيرهاي متفاوت از صحنه هاي موزه تاثيرگذار بوده و موجب درك متفاوتي از جايگاه زن و مرد براي بازديدكننده ها است.