بررسي مشخصه هاي جمعيتي، الگوي اجتماعي و علل كاهش جمعيت آهو (Gazella Subgutturosa) در منطقه حفاظت شده كالمند- بهادران يزد

Investigation on Population Characteristics, Association Patterns and Decreasing of Gazella Subgutturosa Population in Kalmand– Bahadoran Protected Area in Yazd province

مطالعه مشخصه‌ هاي جمعيتي حيات وحش مي تواند نيروي رشد آتي آن جمعيت و تأثيرگذاري عوامل محيطي و انساني دخيل در كاهش جمعيت ها را آشكار سازد. با توجه به روند نزولي جمعيت آهو طي چند دهه اخير هر گونه برنامه‌ ريزي براي مديريت گونه و كنترل عوامل مؤثر در كاهش جمعيت مستلزم بررسي و شناسايي علل اصلي كاهش جمعيت اين گونه در زيستگاه ‌هاي فعلي آن است. در اين مطالعه ضمن بررسي مشخصه‌ هاي جمعيتي و الگوي اجتماعي آهو در منطقه حفاظت شده كالمند- بهادران طي يك دوره يك ساله، علل كاهش جمعيت اين گونه بررسي شد. بدين‌ منظور مشخصه‌ هاي مؤثر بر رشد جمعيت نظير نرخ زايش و نرخ تلفات از طريق نمونه ‌برداري طي چهار فصل محاسبه شدند. همچنين از فرم ثبت تلفات گونه، براي تعيين مهمترين دلايل مرگ و مير آهوان بالغ استفاده شد. نتايج اين مطالعه نشان داد نرخ زايش آهو، 24/02 درصد بوده است. تعداد نوزاد به ازاي هر ماده 0/7 و نرخ ماندگاري بره‌ ها در سال اول زندگي برابر 30/31 درصد برآورد شد. نرخ تلفات در دوره يك ساله، 28/2 درصد و مهمترين علل تلفات آهوان بالغ به ترتيب شكار غير مجاز و حمله سگ‌ هاي ولگرد بودند. نرخ رشد (يك ساله)، معادل 4/13- درصد برآورد شد. متوسط اندازه گروه هاي آهو در منطقه حفاظت شده كالمند بهادران 7/1 (n=161, SE= 0.54) و بزرگترين گروه‌ ها در فصل زمستان ديده شدند. نسبت جنسي آهوان 38 به 62 (نر به ماده) برآورد شد (n=1136) و به طور متوسط در هر گروه 1/97 راس آهوي نر (n=161, SE= 0.24) وجود داشت.

In the recent decades Goittred Gazelle populations has had a downward trend. So it is necessary to identify effective factors on its population. A study was conducted toinvestigate population characteristics and association patterns of Goittred Gazelle (Gazella subgutturosa) in Kalmand– Bahadoran protected area during one year. Affected parameters on population growth such as natality and mortality rates were calculated via sampling during 4 seasons. We also designed spatial logging forms to determine the mortality of the species during a year and to determine the most important reasons of adult gazelle's death. The results of the study showed that gazelle natality rate was 24.02 %. Fertility rate of gazelles was 70 percent and survival rate of lambs was 30.31 percent. Death rate in a year was 28.2 percent and the most important reasons of the adult gazelles death were irregular hunting and free- roaming dogs. Growth rate of the population in a year was- 4.13 percent. Mean groups size of gazelle was 7.1 (n = 161, SE= 0.54) and the largest group was seen in the winter. Gazelles sex ratio (male: female) was estimated 1: 2.14 (n = 1136). The outcome of this research implies that inspite of the improvements in management affairs during these years the sinking process of gazelle's growth was growing up and the populution of them dropped down even to the lower point than the minimum viablepopulation